چند روز پیش، سفیر روسیه اسناد رسمی تعیین خود را به وزیر خارجهٔ موقت افغانستان، امیرخان متقی، در ساختمان وزارت خارجه تسلیم کرد. این اقدام با واکنشهای متفاوت در سطح جامعه جهانی روبهرو شد
روسیه نخستین کشوری است که حکومت امارت اسلامی را بهعنوان دولت مشروع به رسمیت شناخته است. افزون بر آن، مسکو سفیر افغانستان را پذیرفت و سفارت افغانستان را به نمایندگان امارت اسلامی تسلیم کرد. حکومت موقت افغانستان از این اقدام بهعنوان یک “تصمیم جسورانه” یاد کرده است.
از سوی دیگر، دولت چین نیز حکومت امارت اسلامی را بهعنوان یک رژیم بالفعل به رسمیت شناخته، اعتبارنامهٔ سفیر افغانستان در پکن را پذیرفته و برای مهاجران افغان که به زور از ایران اخراج شدهاند، تسهیلات فراهم کرده است
حکومت روسیه میداند که جهان ناگزیر است طالبان را بهعنوان یک حکومت مشروع که نمایندگی از خاک افغانستان میکند، بپذیرد. روسیه نیاز به مرزهای آرام با افغانستان دارد و از امارت اسلامی در مبارزه با داعش (داعش شاخهٔ خراسان)، جنبش اسلامی ازبکستان، و دیگر گروههای تهدیدکننده حمایت نظامی میکند. چین نیز برای تأمین امنیت مرزهای خود با افغانستان نیازمند ثبات است
کارشناسان سیاسی باور دارند که جنوب آسیا که بهشدت به انرژی نیاز دارد، به منابع جدید انرژی نیازمند است؛ در حالیکه روسیه نیز در پی بازارهای تازه برای گاز، نفت و انرژی خود میگردد
پروفسور مختیار، رئیس پیشین دانشکده علوم اجتماعی و استاد علوم سیاسی، در گفتوگو با اج تی این از طریق تلفن گفت
«روابط پرتنش روسیه با اتحادیه اروپا، جنگ با اوکراین، و کاهش صادرات گاز روسیه به اروپا بهدلیل اوضاع دیپلماتیک بحرانی با آمریکا و اروپا، باعث شده تا جنوب آسیا بهعنوان بازار جدید انرژی روسیه مطرح شود.»
افزون بر این، پروژههای تأخیری در بخش انرژی مانند پروژه برق “کاسا ۱۰۰۰” که آسیای مرکزی را به جنوب آسیا وصل میکند، میتواند برای بازارهای انرژی افغانستان و پاکستان فرصت تنفس فراهم کند
بهدنبال بهرسمیتشناسی روسیه، زمینه برای ارتباط بیشتر با کشورهای همسایه و برخی کشورهای خلیج نیز فراهم خواهد شد
اما از سوی دیگر، این اقدام ممکن است تأثیر منفی بر حکومت امارت اسلامی و روابط آن با ایالات متحده و متحدانش داشته باشد
احتمال دارد کمکهای مالی آمریکا در بخشهای مختلف بهزودی قطع شود. همچنین، ممکن است گروههای نیابتی مخالف امارت اسلامی دوباره فعال شوند — گروههایی که پیشتر بهدلیل فشارهای واشنگتن بر قدرتهای جهانی مانند ائتلاف شمال، متوقف شده بودند
دانشمندان علوم سیاسی میگویند که روسیه هیچگاه نتوانسته در منازعات دوردست در برابر آمریکا پیروز شود — چه در سوریه، یمن، ایران در سالهای اخیر، و چه در ویتنام و افغانستان در گذشته
اگر در افغانستان رویارویی میان آمریکا و روسیه آغاز شود، این کشور بار دیگر دچار ویرانیهای بیشتر و رنجهای سنگینتر خواهد شد
مطالب مرتبط : روسیه نخستین کشوری شد که بهگونهٔ رسمی حکومت طالبان را به رسمیت شناخت