اسلام‌آباد – پاکستان به طور رسمی حمایت خود را از طرح ۲۱ ماده‌ای رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، که با هدف پایان‌دادن به جنگ جاری اسرائیل در غزه ارائه شده، اعلام کرده‌است. نخست‌وزیر شهباز شریف این طرح را «راهی به سوی صلح پایدار» خوانده و تأکید کرده که راه‌حل دو‌دولتی همچنان برای ثبات منطقه‌ای ضروری است
این طرح طرح ۲۱ ماده‌ای که نخستین بار توسط تایمز اسرائیل در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ افشا شد، توسط واشنگتن با گروهی منتخب از رهبران کشورهای مسلمان و عرب در جریان نشستی سطح بالا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در تاریخ ۲۳–۲۴ سپتامبر به اشتراک گذاشته شد. رهبران پاکستان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ترکیه، اندونزی، مصر، قطر و اردن در این نشست شرکت داشتند
به گفتهٔ مقام‌ها، این پیش‌نویس توسط رئیس‌جمهور ترامپ با همکاری فرستاده ویژه‌اش، استیو ویتکاف، وزیر خارجه پیشین، مایک پمپئو، و مشاور امنیت ملی سابق، رابرت اوبراین، تهیه شده‌است. همچنین از برخی شخصیت‌های بین‌المللی، از جمله نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، تونی بلر، داماد ترامپ، جرد کوشنر، و مشاورانی از کشورهای قطر، مصر، امارات، عربستان و حتی کارشناسانی مرتبط با گروه‌های صهیونیستی برای مشاوره استفاده شده‌است
این سند سه‌صفحه‌ای ابتدا در روز سه‌شنبه، ۲۳ سپتامبر، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک میان مقام‌ها و رهبران کشورهای عربستان، امارات، قطر، مصر، اردن، ترکیه، اندونزی و پاکستان توزیع شد. شبکه العربیه روز جمعه، ۲۶ سپتامبر، گزارش داد که این طرح پیش از انتشار رسمی آن در رسانه‌های اسرائیلی، به صورت محرمانه به اشتراک گذاشته شده بود
فرستاده ویژه آمریکا، استیو ویتکاف، در تاریخ ۲۳ سپتامبر تأیید کرد که این طرح واقعاً در این نشست مطرح شده، نشستی که رئیس‌جمهور تشکیلات خودگردان فلسطین، محمود عباس، به دلیل عدم صدور ویزا از سوی آمریکا نتوانست در آن شرکت کند
حمایت شریف از طرح
نخست‌وزیر پاکستان، شهباز شریف، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (ایکس ) از طرح ۲۱ ماده‌ای ۲۱ ترامپ استقبال کرده و تأکید نمود که کشورش اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و همچنان خواستار تأسیس کشور مستقل فلسطینی بر اساس مرزهای پیش از سال ۱۹۶۷ است
او نوشت: «من متقاعد شده‌ام که صلح پایدار میان ملت فلسطین و اسرائیل برای دستیابی به ثبات سیاسی و رشد اقتصادی در منطقه حیاتی است.» وی افزود: باور راسخ دارم که رئیس‌جمهور ترامپ آماده است تا برای تحقق این تفاهم بسیار مهم و فوری، به هر نحو لازم کمک کند
شهباز شریف همچنین نقش فرستاده ویژه آمریکا، استیو ویتکاف، را ستود و او را در پایان دادن به این جنگ «نقش‌آفرین کلیدی» توصیف کرد
در تاریخ ۲۵ سپتامبر، شهباز شریف به همراه فرمانده ارتش پاکستان، فیلد مارشال عاصم منیر، دیداری مستقیم با ترامپ در کاخ سفید داشتند. این دیدار بخشی از تلاش‌های وسیع‌تر اسلام‌آباد برای بازتنظیم روابط خود با واشنگتن در زمینه‌های امنیت، تجارت و صلح منطقه‌ای به شمار می‌رود
افشای طرح
طرح صلح ۲۱ ماده‌ای غزه، نخستین بار در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ توسط تایمز اسرائیل منتشر شد که مدعی شد نسخه‌ای از این سند را به دست آورده و اصالت آن را تأیید کرده‌است. بنا به این گزارش، این طرح در جریان جلسات حاشیه‌ای مجمع عمومی سازمان ملل به کشورهای منتخب عرب و مسلمان ارائه شده بود
این گزارش تأکید داشت که این طرح، صراحتاً از باقی‌ماندن فلسطینی‌ها در غزه حمایت می‌کند و مسیر روشنی برای تأسیس نهایی دولت فلسطینی ارائه می‌دهد تغییری قابل توجه نسبت به مواضع قبلی آمریکا که سخن از انتقال جمعیت غزه به میان آورده بود
بیست ویک ماده طرح ترامپ برای صلح در غزه
این طرح یکی از مفصل‌ترین پیشنهادهایی است که تاکنون برای پایان‌دادن به جنگ غزه ارائه شده، و خواستار اقدامات فوری در جهت حاکمیت، امنیت و بازسازی آینده غزه می‌باشد. این سند نخستین‌بار توسط تایمز اسرائیل در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ منتشر گردید
جزئیات طرح
یک غزه به منطقه‌ای عاری از افراط‌گرایی و تروریزم تبدیل شود
تمامی ساختارهای نظامی و تهاجمی حماس برچیده شده و تهدید علیه همسایگان پایان یابد
دو . بازسازی غزه
تمرکز بر ساخت مسکن، تأسیسات صحی و ایجاد اشتغال برای جبران ویرانی ناشی از تقریباً دو سال بمباران اسرائیل
سه . آتش‌بس فوری و خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی
پس از توافق دو طرف، عملیات نیروهای دفاعی اسرائیل متوقف و کنترل سرزمین به تدریج واگذار می‌شود
چهار . رهایی گروگان‌ها در ظرف ۴۸ ساعت
تمامی ۲۰ گروگان زنده و اجساد کشته‌شدگان باید سریعاً تحویل داده شوند
پنج. تبادله گسترده زندانیان
اسرائیل ۲۵۰ فلسطینی محکوم به حبس ابد، ۱۷۰۰ زندانی بازداشت‌شده از اکتبر ۲۰۲۳ و اجساد فلسطینی‌های کشته‌شده را آزاد می‌کند
بر اساس گزارش واشنگتن پُست: برای هر جسد گروگان اسرائیلی، اسرائیل باید اجساد ۱۵ فلسطینی را بازگرداند
شش. عفو و عبور امن برای اعضای حماس
جنگجویانی که تعهد به صلح دهند عفو می‌شوند، سایرین می‌توانند با تضمین عبور امن، غزه را ترک کنند
هفت . افزایش گسترده کمک‌های بشردوستانه
روزانه دست‌کم ۶۰۰ موتر حامل غذا، دوا و تجهیزات پاک‌کاری به غزه وارد شود، با اولویت به بازسازی شفاخانه‌ها و مکاتب
هشت . نظارت بین‌المللی بر توزیع کمک‌ها
کمک‌ها توسط سازمان ملل، هلال احمر و سایر نهادهای بی‌طرف بدون دخالت اسرائیل یا حماس توزیع شوند
نو.حاکمیت انتقال
اداره امور روزمره توسط تکنوکرات‌های فلسطینی تحت نظارت نهادی بین‌المللی به رهبری آمریکا و مشورت با کشورهای عربی و اروپایی.
احتمال دارد تونی بلر (نخست‌وزیر پیشین بریتانیا) ریاست اداره انتقالی بین‌المللی غزه را برای چند سال بر عهده گیرد
ده .طرح اقتصادی جامع
استراتژی بازسازی اقتصاد غزه از طریق سرمایه‌گذاری، پروژه‌های زیربنایی و پیوند با بازارهای منطقه‌ای
یازده .ایجاد منطقه اقتصادی ویژه
منطقه‌ای با تعرفه پایین برای جذب سرمایه‌گذاری، ایجاد شغل و رشد اقتصادی پایدار.
دوازده .حق ماندن و بازگشت
هیچ اخراج اجباری‌ای صورت نمی‌گیرد؛ بی‌جاشدگان تشویق به بازگشت می‌شوند و کسانی که به خارج گریخته‌اند می‌توانند بازگردند.
آمریکا صراحتاً طرح‌های قبلی درباره جابجایی جمعیت را رد کرده است
سیزاده .عدم حضور حماس در حکومت
حماس از هرگونه قدرت سیاسی محروم می‌شود، تمام تونل‌ها و زیرساخت‌های تهاجمی نابود می‌گردند
چهارده .تضمین امنیت منطقه‌ای
کشورهای عربی مسؤولیت تضمین عدم تهدید مجدد از سوی غزه را به عهده می‌گیرند
پانزه .استقرار نیروی چندملیتی صلح
نیروهایی از کشورهای مسلمان با حمایت آمریکا، غزه را تثبیت، پولیس فلسطینی را آموزش، و مرزها را تأمین خواهند کرد
شانزه .عدم الحاق غزه توسط اسرائیل
اسرائیل متعهد می‌شود غزه را اشغال یا الحاق نکند؛ خروج تدریجی نیروهای دفاعی اسرائیل با ورود نیروهای بین‌المللی هماهنگ می‌شود
هفده .اجرای جزئی در صورت رد حماس
در صورت عدم موافقت حماس، مناطق «عاری از ترور» به نیروی تثبیت واگذار می‌شود و طرح ادامه می‌یابد
هشده .حفاظت از قطر
اسرائیل حملات علیه قطر را متوقف می‌سازد و نقش میانجی‌گرانه دوحه را به رسمیت می‌شناسد
نوزده . برنامه‌های ضد افراط‌گرایی و گفت‌وگوی بین‌الادیانی
ترویج همزیستی مسالمت‌آمیز از طریق برنامه‌های آموزشی در غزه و اسرائیل
بیست .مسیر به سوی تأسیس دولت فلسطینی
در صورت اصلاحات در تشکیلات خودگردان فلسطین و پیشرفت بازسازی غزه، شرایط برای تشکیل کشور فلسطینی مهیا می‌گردد—که تغییری چشم‌گیر در سیاست پیشین آمریکا است
بیست ویک .چشم‌انداز سیاسی تحت میانجی‌گری آمریکا
ایالات متحده سازوکار گفت‌وگو بین فلسطینی‌ها و اسرائیل را برای رسیدن به همزیستی مسالمت‌آمیز فراهم خواهد کرد
زمینهٔ وسیع‌تر و واکنش‌های بین‌المللی
این طرح در حالی ارائه شده که عملیات نظامی اسرائیل در غزه – که از اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شده – به گفته منابع منطقه‌ای تاکنون بیش از ۶۵ هزار فلسطینی را به کام مرگ کشانده و حملات به سایر کشورها نیز خشم گستردهٔ مسلمانان را برانگیخته است. گزارش تازه شورای حقوق بشر سازمان ملل این عملیات را نسل‌کشی علیه فلسطینیان عنوان کرده است
رئیس‌جمهور ترامپ در تاریخ ۲۶ سپتامبر به خبرنگاران گفت که “فرصتی واقعی برای بزرگی در خاورمیانه” وجود دارد و مذاکرات “چهار روز بسیار فشرده” را پشت سر گذاشته است. وی افزود: “تمام کشورهای منطقه درگیر اند، حماس کاملاً در جریان این مذاکرات قرار دارد، و اسرائیل نیز در همه سطوح از جمله بنیامین نتانیاهو مطلع است
نخست‌وزیر اسرائیل، نتانیاهو، طرح را به صورت رسمی رد نکرده، اما مسیر دو‌دولتی را “نهایت حماقت” خوانده است.
از سوی دیگر، حماس گفته است که آماده است تا “مسؤولانه بررسی کند” اگر طرح از حقوق ملی فلسطینی‌ها حمایت کند
موضع پاکستان
برای اسلام‌آباد، حمایت از این طرح تنها یک حرکت دیپلماتیک نیست، بلکه تلاشی برای نقش‌آفرینی در آینده خاورمیانه است. مقام‌های پاکستانی تأکید کرده‌اند که کشورشان به تعهد تاریخی خود در قبال مسئله فلسطین، مخالفت با اشغال اسرائیلی، و آمادگی برای کمک به بازسازی و اداره انتقالی غزه پایبند است
نخست‌وزیر شهباز شریف بار دیگر تأکید کرده که راه‌حل دو‌دولتی “تنها راه عملی برای صلح پایدار” است—موضعی که اکنون به بخشی از اجماع وسیع‌تر کشورهای مسلمان تبدیل شده است
با حمایت از این ابتکار، پاکستان تلاش می‌کند تا خود را به عنوان مدافع اصولی حقوق فلسطینی‌ها و شریک سازنده در ثبات منطقه معرفی کند؛ نقشی که هم ریشه در مسئولیت اخلاقی دارد و هم با واقعیت‌های جدید ژئوپلیتیکی که خواهان نقش بیشتر کشورهای مسلمان در تأمین مالی و اجرای صلح است، همخوانی دارد
