دهلی نو/کابل – تعاملات دیپلماتیک هند با حکومت طالبان در افغانستان در حال افزایش است. در یک تحول تازه، هند به‌طور رسمی قنسولگری افغانستان در شهر حیدرآباد را به نماینده تعیین‌شده طالبان سپرده است. به گفته منابع، این انتقال در ماه جون انجام شده است
این اقدام بخشی از تغییر در سیاست خارجی هند است؛ چنانچه سال گذشته نیز قنسولگری افغانستان در ممبی (بمبئی) به یک دیپلمات طالبان به‌نام اکرام‌الدین کامل واگذار شده بود
محمد رحمان به‌عنوان دیپلمات طالبان در حیدرآباد از سوی وزارت خارجه حکومت طالبان تعیین گردیده و این امر جایگاه طالبان را در نمایندگی‌های دیپلماتیک در هند تقویت کرده است
این تغییر بخشی از سیاست عمل‌گرایانه‌تر هند در برابر حکومت (امر واقع) طالبان در کابل است. هرچند هند هنوز به‌صورت رسمی حکومت طالبان را به‌رسمیت نشناخته است، اما عملکردش نشان‌دهنده آمادگی بیشتر برای تعامل مستقیم با این گروه است
پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، کارکنان سفارت هند افغانستان را ترک کردند و به کشور بازگشتند. اما از ماه جون ۲۰۲۲ به این‌سو، یک تیم تخنیکی هندی در سفارت هند در کابل مستقر شده است تا کمک‌های بشردوستانه و سایر امور اضطراری را نظارت کند
گماشتن دیپلمات‌های طالبان در قنسولگری‌های حیدرآباد و ممبی بیان‌گر آن است که دهلی نو اکنون به طالبان اجازه داده تا مسئولیت امور قنسولی را به‌دست گیرند؛ وظیفه‌ای که برای خدمت‌رسانی به جمعیت قابل‌توجه مهاجران افغان در هند بسیار مهم است
هیأت طالبان در راه هند
این پیشرفت دیپلماتیک در حالی صورت می‌گیرد که تماس‌های سطح بالای میان دو طرف نیز در حال افزایش است. گزارش‌ها حاکی از آن است که یک هیأت بلندپایه از حکومت طالبان قرار است ماه آینده به هند سفر کند. اگر این سفر صورت گیرد، می‌تواند گامی مهم در جهت رسمی‌سازی روابط باشد و احتمالاً به تغییر در رهبری سفارت افغانستان در دهلی نو بینجامد؛ سفارتی که اکنون توسط محمد ابراهیم خیل، دیپلمات گماشته‌شده از سوی حکومت پیشین افغانستان، اداره می‌شود. این مقام ممکن است با دیپلمات‌های منصوب‌شده از سوی طالبان جایگزین گردد
تغییر در سیاست خارجی هند
تحلیل‌گران بر این باورند که تغییر رویکرد هند نسبت به افغانستان ترکیبی است از ملاحظات امنیت منطقه‌ای، رقابت‌های راهبردی و منافع اقتصادی. با این‌که حکومت طالبان به‌صورت رسمی به‌رسمیت شناخته نشده، اما تعامل هند با آن بیشتر شده و نشانه‌ای از یک بازتنظیم عمل‌گرایانه است
تعامل هند با طالبان، با وجود عدم شناسایی رسمی، به‌طور گسترده به‌عنوان یک اقدام تاکتیکی برای کاهش نفوذ سنتی پاکستان در کابل تعبیر می‌شود. افزون بر آن، حفاظت از مسیرهای تجارتی، به‌ویژه از طریق بندر چابهار ایران که به‌عنوان گزینه‌ای استراتیژیک در برابر بندر گوادر پاکستان تلقی می‌شود، در مرکز اهداف هند برای وصل‌شدن به آسیای مرکزی قرار دارد
دیدارهای سطح بالا
سلسله دیدارهای سطح بالا تعاملات دیپلماتیک را تقویت کرده است. پس از عملیات اخیر “سِندور” و محکومیت حمله تروریستی ۲۲ اپریل در پهلگام، وزیر خارجه هند، اس. جایشانکار، با وزیر خارجهٔ طالبان، امیرخان متقی، مکالمه تلفنی انجام داد. جایشانکار از محکومیت قوی این حمله از سوی متقی استقبال کرد که نشان‌دهنده وجود یک کانال مستقیم ارتباطی در امور امنیتی است
این تعاملات پس از دیدارهای مهم دیگری صورت گرفته است؛ از جمله ملاقات میان سکرتر امور خارجه هند، ویکرام میسری، و امیرخان متقی در امارات متحده عربی. در این دیدار که در ماه جنوری برگزار شد، دو طرف بر استفاده از بندر چابهار ایران برای تجارت و وصل‌شدن به آسیای مرکزی توافق کردند
به‌عنوان نشانه دیگری از تعمیق روابط، جی. پی. سینگ – رئیس پیشین بخش‌های پاکستان، ایران و افغانستان در وزارت خارجه هند و سفیر فعلی هند در اسرائیل – در ماه نوامبر ۲۰۲۴ به کابل رفت و با محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع حکومت طالبان، دیدار کرد
مطالب مرتبط : آلمان دستور اخراج بیش از ۱۱ هزار شهروند افغان را صادر کرد
