اسلامآباد – سفر دیپلماتیک برنامهریزیشده وزیر خارجه طالبان افغانستان، امیر خان متقی، به پاکستان پس از آنکه کمیته تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد، به درخواست معافیت سفر وی پاسخ منفی داد و گفته میشود این تصمیم تحت فشار ایالات متحده اتخاذ شده، به تعویق افتاد. این تصمیم بحثهایی را در مورد استفاده از تحریمها بهعنوان ابزار فشار در برابر تسهیل دیپلماسی برانگیخته است
متقی که قرار بود روز دوشنبه، ۵ اگست، وارد اسلامآباد شود و برای یک دیدار رسمی سه روزه حضور یابد، انتظار میرفت هیئت بلندپایهای را رهبری کند تا درباره مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی با مقامهای پاکستانی گفتوگو نماید. این دعوت در جریان سفر وزیر خارجه پاکستان، اسحاقدار، به کابل در اوایل سال جاری صادر شده بود
مقامات پاکستانی ابتدا تأخیر در سفر را به دلایل «فنی» نسبت دادند، اما منابع دیپلماتیک به چند رسانه تأیید کردند که علت واقعی، رد درخواست معافیت سفر توسط سازمان ملل است، امری که تحت تحریمهای اعمالشده بر مقامهای بلندپایه طالبان افغانستان لازم است
سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در پاسخ به درخواست اظهار نظر گفت: «هیچ تأخیری یا لغو سفری مطرح نیست» و افزود که هر دو طرف هنوز در حال نهاییکردن تاریخهای جدید برای این سفر هستند
با این حال، منبعی از آمریکا به افغانستان اینترنشنال گفته است که توضیح «فنی» درست نیست و این معافیت به خواست واشنگتن به دلیل ادامه بازداشت شهروند افغان-آمریکایی محمود حبیبی توسط طالبان، مسدود شده است
«طالبان محمود حبیبی را در مقر اطلاعاتی خود در کابل زندانی کرده است این گفته منبع آمریکایی به افغانستان اینترنشنال بود. «برای طالبان، طرف مقابل اکنون ترامپ است، نه بایدن، و ترامپ در بازگرداندن آمریکاییها به خانه نرمخویی ندارد
این منبع اضافه کرد: رد چیزی که آمریکا نسبت به آن اطمینان دارد، بازیای است که طالبان در آن شکست خواهد خورد
پرونده حبیبی پشت فشار آمریکا
محمود حبیبی، رئیس پیشین اداره هوانوردی ملکی افغانستان، در اوت ۲۰۲۲ به همراه چند تن از همکاران سابقش در کابل بازداشت شد. در حالی که بیشتر بازداشتشدگان آزاد شدهاند، سرنوشت حبیبی هنوز نامعلوم است. طالبان هیچگاه بازداشت او را تأیید نکرده و درباره وضعیتش اظهار نظر رسمی نکردهاند
اوایل سال جاری، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که پنج میلیون دلار جایزه برای اطلاعات قابلاعتماد منتهی به بازگرداندن او تعیین کرده است. مقام آمریکایی تأکید کرد که فشار بر طالبان «فقط آغاز شده است» و احتمال پیامدهای دیپلماتیک بیشتر در صورت عدم آزادی حبیبی وجود دارد
ممنوعیت سفر سازمان ملل و پیامدهای دیپلماتیک
وزیر خارجه متقی پیش از این معافیتهایی برای سفر به کشورهای چین، عمان و عربستان سعودی دریافت کرده بود. این نخستین بار است که اجازه سفر رسمی به خارج از کشور به او داده نمیشود
ناظران این رد درخواست را تغییر قابل توجهی دانسته و درباره پیامدهای گسترده آن برای تلاشهای صلح منطقهای ابراز نگرانی کردهاند
تعاملات پاکستان و افغانستان؛ حرکت کند اما مثبت
با وجود این مانع، تلاشها برای بهبود روابط دوجانبه ادامه دارد. اسحاقدار، وزیر خارجه پاکستان، از ماه آوریل تاکنون دو بار به کابل سفر کرده است. دیدارهای سطح بالا پیشرفتهای تدریجی داشتهاند، به ویژه در خصوص نگرانیهای پاکستان درباره حضور تحریک طالبان پاکستان (تی تی پی ) و دیگر گروههای ضدپاکستان در خاک افغانستان
بر اساس گفته مسئولان امنیتی، اداره طالبان افغانستان اقدامات متعددی برای جلوگیری از پیوستن افغانها به تی تی پی انجام داده و علیه کسانی که در این زمینه فعالیت میکنند نیز اقدام شده است
در یک تحول مهم، اسلامآباد و کابل همچنین موافقت کردند که روابط دیپلماتیک خود را به سطح سفیر ارتقا دهند. منابع تأیید کردهاند که پکن نقش کلیدی در میانجیگری این روند ایفا کرده و هر دو طرف را به تعامل عمیقتر ترغیب نموده است
اخبارمرتبط : وزیر داخله پاکستان محسن نقوی برای گفتوگوهای مهم امنیتی با حقانی به کابل سفر خواهد کرد