واشنگتن، دیسی | تاریخ: ۹ جولای ۲۰۲۵ – تعرفههای ترامپ بار دیگر بازارهای جهانی را لرزاندند
رئیسجمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، بار دیگر با اجرای طرحی جنجالی مبنی بر وضع تعرفههای سنگین (بین ۲۵٪ تا ۴۰٪) بر واردات از ۱۴ کشور، موجی از نگرانی را در بازارهای جهانی به راه انداخته است. در پیامی قاطع در پلتفرم “اجتماعیِ حقیقت”، ترامپ اعلام کرد که هیچ مهلت تمدیدی وجود نخواهد داشت و پرداخت تمام تعرفهها باید از اول آگست ۲۰۲۵ آغاز شود
این تصمیم باعث تحرکات فوری دیپلماتیک و بازنگری در سیاستهای تجاری کشورها در سراسر جهان شده است. اگرچه ترامپ گفته که آمریکا آماده مذاکره است، اما تاکنون تنها توافقاتی محدود با بریتانیا، ویتنام و یک چارچوب مبهم با چین بهدست آمده که نشانهای از غیرقابل پیشبینی بودن سیاستهای تجاری ترامپ است.
هدف قراردادن ۱۴ کشور؛ اقتصادهای در حال توسعه در تیررس
در اقدامی غیرمنتظره، ترامپ ۱۴ نامه رسمی به کشورهایی از جمله افریقای جنوبی، مالیزیا، و تایلند صادر کرده که در آنها میزان دقیق تعرفهها ذکر شد است. برخی از این تعرفهها تا ۴۰٪ نیز میرسند و در صورتی اعمال خواهند شد که تولید به خاک آمریکا انتقال نیابد
بهطور مثال، واردات از ویتنام مشمول تعرفه ۲۰٪ خواهد شد، اما اگر کالا از کشور دیگری مثل چین عبور داده شده باشد (ترانزیت شده)، نرخ تعرفه به ۴۰٪ میرسد. تیم تجاری ترامپ بهنظر میرسد مصمم است که راههای فرار شرکتهای خارجی از تعرفهها را مسدود کند
در این میان، اتحادیه اروپا تلاش دارد تا توافقی با آمریکا امضا کند که شامل تعرفه واحد ۱۰٪ در بخشهای مختلف باشد؛ اما همزمان، برای بهدست آوردن معافیت در برخی بخشهای حساس نیز لابی میکند. با نزدیک شدن به ضربالاجل، دیپلماتهای اروپایی با شتاب در پی نتیجهگیری مذاکرات هستند
در امریکای شمالی، کانادا با لغو مالیات بحثبرانگیز خدمات دیجیتال، که مورد اعتراض شرکتهای بزرگ تکنالوژی امریکایی بود، زمینه را برای ازسرگیری مذاکرات تجاری با امریکا فراهم کرده است. انتظار میرود این مذاکرات تا اواسط جولای نهایی شود
واکنش چین: هشدار در برابر راهبرد انزوای تجاری امریکا
در حالیکه تعرفههای ترامپ در آستانه اجرا قرار دارند، چین هشدار جدیای به ایالات متحده داده و نسبت به برافروختهشدن دوباره تنشهای تجاری هشدار داده است. مقامات چینی اعلام کردهاند که در برابر هر کشوری که با امریکا وارد توافقات انحصاری در زنجیرههای تأمین شود، واکنش متقابل نشان خواهند داد
ماه گذشته، چین و ایالات متحده به یک چارچوب شکننده تجاری دست یافته بودند؛ اما جزئیات آن هنوز مشخص نیست و فشارهای تازه میتواند آن را بیاثر سازد
با رویکرد سختگیرانه ترامپ در قبال تعرفهها، تحلیلگران تردید دارند که آیا این چارچوب شکننده میتواند دوام بیاورد یا نه. سرمایهگذاران و نهادهای اقتصادی در سراسر آسیا، با نگرانی پیامدهای احتمالی این تصمیم را دنبال میکنند، زیرا ممکن است اقتصادهای نوظهور و بازارهای جهانی دچار بیثباتی شوند
پیامدها و دورنما: توازن تجارت جهانی در خطر
با نزدیکشدن ضربالاجل اول آگست، زنجیرههای تأمین جهانی تحت فشار شدید قرار دارند. تعرفههای ترامپ تنها جنبه تنبیهی ندارند، بلکه ابزارهای راهبردیای هستند که هدفشان انتقال تولید به داخل خاک امریکا و کاهش کسری تجاری این کشور است. با این حال، هزینه این سیاست میتواند سنگین باشد
با ترجیح اقدامات یکجانبه بهجای اجماع چندجانبه، ترامپ خطر آن را به جان میخرد که متحدان دیرینه امریکا را از خود براند و کشورهای در حال توسعه را به سوی بحران اقتصادی سوق دهد
از همه مهمتر، تعرفههای ترامپ میتوانند روابط تجاری بلندمدت را مختل کرده و هزینهها را برای مصرفکنندگان امریکایی افزایش دهند. اکنون بسیاری از شرکتها با تصمیم دشواری روبهرو شدهاند: آیا باید تولیدات خود را به امریکا منتقل کنند یا مالیاتهای سنگین را بپذیرند؟
این تحولات، تنش روزافزون میان جهانیسازی و ملیگرایی اقتصادی را بهوضوح آشکار میسازد
جمعبندی: سلطه اقتصادی یا بیثباتی جهانی
در حالیکه کمپاین تعرفهای ترامپ در پی تحکیم سلطه اقتصادی امریکا است، این سیاست همچنین نگرانیهای جهانی در مورد ثبات نظام تجارت بینالملل را دوباره زنده کرده است
با افزایش گفتوگوهای دیپلماتیک، اکنون جامعه جهانی با یک چالش اساسی روبهرو است: یافتن توازنی میان منافع اقتصادی ملی کشورها و حفظ روحیه همکاری در تجارت جهانی