واشنگتن | اول جولای (رویترز) – ترامپ آتش‌بس ۶۰ روزه در غزه را پیشنهاد کرد؛ اسرائیل موافقت نموده، اما سکوت ایران نشان‌دهندهٔ یک استراتیژی عمیق‌تر است
رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، روز سه‌شنبه آنچه را که «پیشنهاد نهایی» برای آتش‌بس ۶۰ روزه در غزه خواند، اعلام کرد و از حماس خواست تا شرایطی را که از سوی اسرائیل پذیرفته شده، بپذیرد. این پیشنهاد از طریق مجاری دیپلماتیک در قطر و مصر ارائه شده و در حالی مطرح می‌شود که تنش‌ها در خاورمیانه پس از حملات هماهنگ امریکا و اسرائیل بر تأسیسات هسته‌ای ایران شدت یافته است
ترامپ این اعلام را از طریق شبکه‌های اجتماعی انجام داد و تأکید کرد که نمایندگانش نشست «طولانی و سازنده‌ای» با مقام‌های اسرائیلی دربارهٔ آتش‌بس در غزه داشته‌اند. هرچند نام‌ها مشخص نشد، اما گفته می‌شود چهره‌های کلیدی امریکایی چون استیو ویتکوف (نماینده ویژه)، مارکو روبیو (وزیر خارجه) و جی‌دی ونس (معاون رئیس‌جمهور) قرار است با ران درمر، مشاور ارشد نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، دیدار کنند
توافق آتش‌بس غزه روی میز: چارچوب‌گذاری استراتژیک ترامپ
ترامپ گفت که اسرائیل با شرایط آتش‌بس در غزه موافقت کرده و آماده است تا ۶۰ روز درگیری‌ها را متوقف کند تا در این مدت تلاش‌ها برای پایان جنگ انجام شود. قطر و مصر مأموریت یافته‌اند تا این طرح را به رهبری حماس برسانند. ترامپ هشدار داد که این بهترین فرصت حماس است و افزود: «بهتر از این نخواهد شد — فقط بدتر خواهد شد.»
وی در اوایل روز نسبت به دستیابی به توافق «آتش‌بس در برابر گروگان‌ها» تا هفته آینده ابراز خوش‌بینی کرد و گفت که روز دوشنبه با نتانیاهو در کاخ سفید دیدار خواهد کرد تا گام‌های بعدی را نهایی سازند. پیام‌های ترامپ همچنان حماس را به‌عنوان گروهی «وابسته به ایران» معرفی می‌کند و به‌صورت غیرمستقیم تهران را بیشتر در این روایت وارد می‌سازد
جزئیات طرح پیشنهادی امریکا
پیشنهاد اصلی امریکا شامل موارد زیر است
آتش‌بس ۶۰ روزه در غزه
آزادی نیمی از گروگان‌های اسرائیلی در بدل آزادی زندانیان فلسطینی و تحویل اجساد قربانیان فلسطینی حملات اسرائیلی
گیدئون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل، تأیید کرد که این کشور با این طرح موافقت کرده و اکنون مسئولیت پاسخ‌گویی به دوش حماس افتاده است
سکوت حساب‌شدهٔ تهران: تاکتیکی یا استراتژیک؟
با وجود آن‌که ترامپ مستقیماً به ایران اشاره کرده و این کشور در حملات اخیر امریکا و اسرائیل نقش ضمنی داشته، تهران هنوز هیچ واکنش علنی به پیشنهاد آتش‌بس نشان نداده است. این سکوت استراتژیک نشان‌دهندهٔ محاسبه دقیق ایران است، به‌ویژه پس از حملات محدود بر زیرساخت‌های هسته‌ای این کشور. با حفظ سکوت، ایران احتمالاً در حال بازتنظیم موقعیت بازدارندگی خود است، بدون آن‌که به‌طور مستقیم وارد درگیری شود
این دیپلوماسی خاموش چند هدف را دنبال می‌کند
اجتناب از درگیری مستقیم در عین حفظ نفوذ بر حماس و سایر گروه‌های نیابتی در منطقه
ایجاد فضای انکارپذیری در صورت رد شدن توافق از سوی حماس؛
استفاده از سکوت به‌عنوان ابزار بازدارندگی در آستانهٔ نشست ترامپ و نتانیاه
این سکوت به‌هیچ‌وجه به معنای بی‌تفاوتی ایران نیست، بلکه بیشتر نشانهٔ یک بازی استراتژیک است؛ بازی‌ای که در آن زمان‌بندی و سکوت رسانه‌ای به‌اندازهٔ موشک‌ها اهمیت دارد
صلح نمایشی یا راه‌حل واقعی؟ معاملهٔ ترامپ زیر ذره‌بین
در حالی‌که طرح ترامپ گامی به‌سوی کاهش تنش‌ها تلقی می‌شود، منتقدان آن را بیشتر نمایشی دانسته و می‌گویند که این طرح به‌جای واقع‌گرایی، بر تبلیغات سیاسی تمرکز دارد. زبان استفاده‌شده مانند «اسرائیل موافقت کرده، حماس باید پیروی کند» در غرب خوشایند است، اما هیچ توجهی به خواسته‌های بنیادین فلسطینی‌ها مانند بازگشت پناهندگان، پایان محاصره و حق تأسیس دولت ندارد
تحلیل‌گران احتمال می‌دهند که این «پیشنهاد نهایی» بیشتر تلاشی برای تثبیت میراث ترامپ باشد — حتی شاید با امید به دریافت جایزه صلح نوبل — تا یک راه‌حل واقعی برای بحران
در همین حال، بحران انسانی در غزه رو به وخامت است. از تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پس از حملهٔ مرگبار حماس به اسرائیل، پاسخ نظامی اسرائیل باعث کشته شدن بیش از ۵۶٬۰۰۰ فلسطینی، آواره شدن تقریباً تمام جمعیت غزه و اتهامات گستردهٔ نسل‌کشی و جنایت جنگی در دادگاه بین‌المللی کیفری شده است. اسرائیل این اتهامات را به شدت رد کرده است.
درگیری‌ها همچنان در وضعیت بن‌بست قرار دارد؛ حماس خواهان پایان کامل جنگ برای آزادی گروگان‌ها است، در حالی‌که اسرائیل خواستار خلع سلاح و نابودی کامل حماس می‌باشد — چیزی که حماس آن را به‌هیچ‌وجه نمی‌پذیرد
نتیجه‌گیری: آتش‌بس، نه صلح پایدار
در جمع‌بندی، پیشنهاد آتش‌بس ۶۰ روزه ترامپ شاید بتواند آرامش موقتی ایجاد کند، اما راه‌حل نهایی برای بحران نیست. تا زمانی که به ریشه‌های سیاسی منازعه — مانند آیندهٔ سیاسی حماس، دولت فلسطین، و نفوذ منطقه‌ای ایران — پرداخته نشود، این توافق خطر آن را دارد که صرفاً یک مکث دیگر در جنگ بی‌پایان غزه باشد
سکوت ایران یک پیام قوی است؛ نه از سر بی‌علاقگی، بلکه یک محاسبه‌گری دقیق برای حفظ اهرم فشار بدون ورود مستقیم. در صحنهٔ پیچیدهٔ خاورمیانه، که گاه «تصویر» مهم‌تر از «نتیجه» است، این سکوت نوعی قدرت‌نمایی زیرپوستی است
در نهایت، موفقیت طرح ترامپ بستگی به واکنش حماس و توانایی امریکا در متعادل‌سازی میان امنیت اسرائیل، عزت فلسطینی‌ها، و ثبات منطقه‌ای خواهد داشت — آن‌هم در منطقه‌ای که هر آتش‌بس می‌تواند به‌آسانی به بن‌بستی دیگر تبدیل شود
