واشنگتن دی‌سی | ۲ جولای ۲۰۲۵ — در یک حرکت دیپلماتیک قوی روز سه‌شنبه، گروه چهارگانه متشکل از ایالات متحده، هند، ژاپن و استرالیا خواستار اجرای سریع عدالت برای حمله مرگبار شبه‌نظامیان در کشمیر اشغال‌شده توسط هند شدند که در آن ۲۶ نفر جان باختند. این حمله که در ۲۲ آوریل در پاهلگام رخ داد، باعث تشدید تنش‌های مرزی میان همسایگان هسته‌ای هند و پاکستان گردید
اگرچه حمله کشمیر دشمنی‌های منطقه‌ای چندین دهه‌ای را بار دیگر شعله‌ور ساخت، گروه چهارگانه در بیانیه خود به طور مستقیم پاکستان را نام نبرد. با این حال، این گروه تروریسم را به شدت محکوم کرده و از جامعه بین‌المللی خواست تا تمام افراد دخیل در این حادثه را بدون تأخیر به عدالت بسپارد
محکومیت تروریسم و درخواست پاسخگویی از سوی گروه چهارگانه
وزارت خارجه آمریکا پس از جلسه وزرای خارجه اعضای گروه چهارگانه در واشنگتن، بیانیه مشترکی صادر کرد. در این بیانیه، وزیران خارجه به طور قاطع تروریسم را در تمامی اشکال آن، از جمله تروریسم فرامرزی، که یکی از نگرانی‌های اصلی منطقه جنوب آسیا است، محکوم کردند
وزیران در بیانیه خود تأکید کردند
«گروه چهارگانه همه اعمال تروریستی و افراط‌گرایی خشونت‌آمیز را در هر شکل و نمود، از جمله تروریسم فرامرزی، به شدت محکوم می‌کند.» آنها همچنین از تمامی کشورهای عضو سازمان ملل خواستند که با مقامات ذیربط در شناسایی و مجازات «عاملان، سازمان‌دهندگان و تامین‌کنندگان مالی این اقدام غیرقابل قبول» همکاری کامل نمایند
اگرچه در این بیانیه به عمد از نام بردن پاکستان خودداری شده، پیام آن روشن و قاطع بود. درخواست عدالت برای حمله کشمیر، فشار دیپلماتیک بیشتری بر فضای شکننده روابط هند و پاکستان وارد می‌کند
اتهام هند و پاسخ پاکستان
هند پاکستان را به طور کامل مسئول سازماندهی این حمله متهم کرده است، اتهامی که اسلام‌آباد آن را قویاً رد می‌کند. پاکستان خواهان تحقیق بی‌طرفانه و بین‌المللی در مورد این حادثه شده و ادعا می‌کند که اتهامات یک‌جانبه سیاسی و فاقد مدرک است
تشدید تنش‌ها و واکنش نظامی
پس از حمله کشمیر، خشونت‌ها به سرعت در امتداد خط کنترل افزایش یافت. در ۷ مه، ارتش پاکستان پس از آنکه هند به ادعای خود پایگاه‌های تروریستی را در خاک پاکستان بمباران کرد، شش جنگنده هندی را سرنگون کرد. این واکنش سریع باعث درگیری‌های مرگباری با استفاده از جنگنده‌ها، پهپادها، توپخانه و موشک‌ها شد
این درگیری‌ها ده‌ها کشته بر جای گذاشت تا سرانجام آتش‌بس در ۱۰ مه برقرار شد. جالب آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، این آتش‌بس را در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد و آن را نتیجه مداخله دیپلماتیک خود و تهدید به عقب‌نشینی از مذاکرات تجاری دانست که طرفین را به سمت صلح سوق داد.
چالش هند نسبت به روایت آمریکا
مقامات هندی این روایت را رد کرده و تأکید می‌کنند که هند ترجیح می‌دهد با پاکستان به صورت دو جانبه تعامل داشته باشد و هیچ میانجی‌گری خارجی را نمی‌پذیرد. وزیر خارجه هند، سوبراه‌مانیام جایشانکار، روز دوشنبه تأکید کرد که مذاکرات تجاری نقشی در تصمیم‌گیری برای آتش‌بس نداشته است. وی افزود
«روابط هیچ‌گاه بدون چالش نخواهد بود، اما مهم توانایی مدیریت آنها و حفظ مسیر مثبت است.»
پیامد دیپلماتیک در نشست سازمان همکاری شانگهای (اس سی او)
دیپلماسی منطقه‌ای بیش از پیش پیچیده شده است؛ نشست اخیر سازمان همکاری شانگهای (اس سی او) برای نخستین بار طی سال‌ها بیانیه مشترکی صادر نکرد. هند به دلیل حذف عباراتی که به حمله پاهلگام اشاره داشت، از امضای بیانیه نهایی خودداری کرد. این اختلاف نادر در بلوک اوراسیا نشان‌دهنده افزایش شکاف‌ها و موضع قاطع هند برای برجسته کردن موضوع تروریسم است
این اقدام نشان می‌دهد که حمله کشمیر همچنان سایه سنگینی بر مجامع دیپلماتیک و همکاری‌های منطقه‌ای افکنده و استراتژی هند برای بین‌المللی کردن تهدید امنیتی ناشی از پاکستان را برجسته می‌کند، در حالی که پاکستان خود را شریک در مبارزه جهانی با تروریسم معرفی می‌کند.
موضع پاکستان و اصرار بر گفت‌وگو
پاکستان بر تعامل چندجانبه تأکید داشته و مکرراً خواستار حل مناقشه کشمیر از طریق گفت‌وگو و همکاری بین‌المللی شده است. اما هند همچنان معتقد است که تمامی مسائل مربوط به کشمیر باید به صورت دوجانبه و بدون دخالت طرف سوم حل شود
نقطه‌ای پرتنش و حساس
حمله کشمیر بار دیگر این منطقه ناپایدار را در مرکز محاسبات استراتژیک جنوب آسیا قرار داده است. در حالی که کشورهای گروه چهارگانه به مبارزه با تروریسم و حفظ امنیت بین‌المللی متعهد مانده‌اند، مسیر صلح بین هند و پاکستان همچنان نامشخص است
تا زمانی که هر دو کشور به روایت مشترک و چارچوبی برای پاسخگویی نرسند، رویدادهایی مانند حمله کشمیر همچنان ثبات منطقه را به خطر خواهد انداخت. با این حال، تلاش‌های بین‌المللی، به ویژه توسط گروه‌های چندجانبه مانند گروه چهارگانه، می‌تواند نقش مهمی در سوق دادن طرفین به سوی صلح و عدالت پایدار ایفا کند
