در پی برگزاری نشست آنلاین میان سه جریان بزرگ سیاسی افغانستان، که در آن بر ایجاد یک جبهۀ واحد و صدای مشترک سیاسی تأکید شد، فضای سیاسی کشور بار دیگر دستخوش تحولات تازه گردید. این نشست که با حضور چهرههای برجستۀ سیاسی برگزار شد، بر گفتوگوی درونافغانی، تدوین قانون اساسی نو و پشتیبانی از اجرای قطعنامۀ ۲۷۲۱ شورای امنیت و پیشنهادهای ارزیابی مستقل سازمان ملل تأکید داشت. این سه جریان سیاسی اعلام کردند که هدف آنان ایجاد یک چارچوب مشترک برای عبور از بنبست کنونی و فراهمسازی زمینۀ گفتوگوهای ملی است.
اما تنها یک روز پس از این اعلامیه، صلاحالدین ربانی، رهبر یکی از شاخههای حزب جمعیت، با نشر اعلامیهای از این روند فاصله گرفت و خروج حزب خود را از شورای مقاومت برای نجات افغانستان اعلام کرد؛ شورایی که یکی از ستونهای اصلی ائتلاف تازه معرفی شده بود. این اقدام ربانی نشاندهندۀ شکافهای عمیق در میان جریانهای سیاسی مخالف طالبان است؛ شکافهایی که بارها مانع شکلگیری یک جبهۀ منسجم شده است.
ربانی در اعلامیۀ خود تأکید کرده است که ائتلافهای موسمی و تاکتیکی در گذشته بارها ناکام شدهاند و بدون یک چارچوب روشن، پایدار و مورد توافق، پیوستن به چنین روندهایی نتیجهبخش نخواهد بود. او همچنین گفته است که حزب جمعیت از آغاز تشکیل شورای مقاومت نگرانیهای جدی خود را دربارۀ ساختار، جهتگیری و شیوه تصمیمگیری مطرح کرده بود، اما این نگرانیها برطرف نشد.
در سوی دیگر، جریانهایی که در نشست آنلاین شرکت کرده بودند، بر این باورند که شرایط کنونی کشور نیازمند یک صدای واحد و یک برنامۀ مشترک است. آنان تأکید کردهاند که بدون ایجاد یک جبهۀ سیاسی هماهنگ، امکان گفتوگوی مؤثر با طالبان و دستیابی به یک راهحل ملی دشوار خواهد بود. این جریانها همچنین گفتهاند که حمایت از قطعنامۀ ۲۷۲۱ و پیشنهادهای ارزیابی مستقل سازمان ملل میتواند مسیر تازهای برای تعامل سیاسی و کاهش بحران فراهم کند.
تحلیلگران سیاسی میگویند که کنارهگیری ربانی ضربهای به تلاشها برای ایجاد یک جبهۀ واحد است، اما در عین حال نشان میدهد که اختلافات در میان جریانهای سیاسی هنوز حلنشده باقی مانده است. برخی کارشناسان باور دارند که نبود اعتماد میان رهبران سیاسی، رقابتهای درونی و اختلافنظر دربارۀ نقش و جایگاه هر گروه، مهمترین موانع در برابر ایجاد یک ائتلاف پایدار است.
با وجود این اختلافات، بسیاری از چهرههای سیاسی همچنان بر ضرورت گفتوگوی درونافغانی و ایجاد یک ساختار سیاسی جدید تأکید دارند. آنان میگویند که بحران کنونی تنها از راه یک روند ملی و مشارکت همۀ طرفها قابل حل است. اما روشن نیست که آیا جریانهای سیاسی میتوانند بر اختلافات خود غلبه کنند یا خیر.
در مجموع، تحولات اخیر نشان میدهد که صحنۀ سیاسی افغانستان همچنان در حال تغییر است و تلاشها برای ایجاد یک جبهۀ واحد با چالشهای جدی روبهرو است. کنارهگیری ربانی بار دیگر این واقعیت را برجسته ساخت که وحدت سیاسی در افغانستان هنوز راهی طولانی در پیش دارد