ادارهٔ سرمفتش ویژهٔ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) در تازهترین گزارش خود ابعاد گستردهٔ ضایعات مالی، فساد و ناکارآمدی در برنامههای بازسازی افغانستان را برجسته ساخته است. بر بنیاد این گزارش، از سال ۲۰۰۲ تا نیمهٔ ۲۰۲۱، ایالات متحده حدود ۱۴۴.۷ میلیارد دالر برای بازسازی افغانستان اختصاص داده بود؛ اما بخش بزرگی از این کمکها به دلیل ضعف مدیریتی، فساد و نبود نظارت مؤثر از بین رفته است.
سیگار میگوید که از زمان ایجاد این اداره در سال ۲۰۰۹، بیش از ۱٬۳۲۷ مورد ضایعات، فساد و سوءاستفاده شناسایی شده که ارزش مجموعی آن میان ۲۶ تا ۲۹.۲ میلیارد دالر تخمین زده میشود. به گفتهٔ این اداره، ۹۳ درصد این موارد مربوط به ضایعات مالی بوده است—پولی که بدون نتیجهٔ واقعی مصرف شده یا در مسیر نادرست قرار گرفته است.
در فاصلهٔ سالهای ۲۰۰۹ تا آگست ۲۰۲۵، سیگار نزدیک به ۹۰۰ گزارش نظارتی، شامل بررسیهای مالی، ارزیابیها، بازرسیها و نامههای هشدار صادر کرده و ۱٬۹۱۱ مورد ضعف کنترول داخلی را در ادارات امریکایی شناسایی نموده است. این ضعفها سبب شده بود که وزارت دفاع امریکا بیش از ۵۰۰ میلیون دالر معاش اضافی از پول مالیهدهندگان امریکایی به حکومت افغانستان بپردازد.
سیگار میگوید که تا جون ۲۰۲۵، ادارات امریکایی ۱٬۰۸۵ توصیهٔ این اداره را عملی کردهاند که نتیجهٔ آن بهبود نظارت، افزایش مؤثریت برنامهها و جلوگیری از ضایعات بیشتر بوده است. گزارشها و بررسیهای سیگار بیش از ۲.۵ میلیارد دالر صرفهجویی مالی برای امریکا ایجاد کرده است.
در بخش مبارزه با جرایم، سیگار اعلام کرده که ۱۷۱ فرد در امریکا و افغانستان به کمک تحقیقات این اداره محکوم شدهاند و این روند ۱.۷ میلیارد دالر جریمه، مصادرهٔ دارایی و بازپرداخت مالی را در پی داشته است. همچنان ۱٬۰۷۶ فرد و نهاد برای تعلیق یا محرومیت از قراردادهای دولتی معرفی شدهاند.
با وجود سقوط حکومت افغانستان در سال ۲۰۲۱، ایالات متحده همچنان بزرگترین کمککنندهٔ این کشور باقی مانده و از آن زمان تاکنون بیش از ۳.۸۳ میلیارد دالر کمک بشردوستانه و انکشافی پرداخت کرده است. اما سیگار هشدار میدهد که بخشی از این کمکها از طریق نهادهای بینالمللی ممکن است به طالبان برسد و نیاز به نظارت شدیدتر وجود دارد.
سیگار در گزارشهای درسآموختهٔ خود تأکید میکند که مأموریت ۲۰ سالهٔ امریکا در افغانستان با مشکلات بنیادی مواجه بود: نبود استراتژی منسجم، توقعات غیرواقعی، مصرف شتابزدهٔ پول، ساخت نهادهایی که توانایی حفظ آن را نداشتند، و ناتوانی در درک واقعیتهای اجتماعی و سیاسی افغانستان.
این اداره نتیجهگیری میکند که تجربهٔ افغانستان باید برای سیاستگذاران امریکایی یک هشدار جدی باشد: هیچ برنامهٔ بازسازی در کشورهایی با شرایط مشابه نباید بدون ارزیابی دقیق خطرات و احتمال شکست آغاز شود.