دهلی جدید – وزیر خارجه طالبان افغانستان، امیرخان متقی، در تاریخ ۱۰ اکتبر هنگام سفر رسمیاش به هند (از ۹ تا ۱۶ اکتبر) یک نشست خبری در دهلی جدید برگزار کرد. این نشست پس از دیدار وی با وزیر امور خارجه هند، اس. جایشانکار، برگزار شد، اما حضور خبرنگاران زن در آن ممنوع گردید؛ اقدامی که با واکنشها و انتقادات گستردهای در رسانهها و جامعه مدنی هند روبهرو شده است
به گزارش رسانههای محلی، مقامهای طالبان لحظاتی پیش از آغاز نشست خبری، مانع ورود خبرنگاران زن شدند. این اقدام در جریان مراسمی صورت گرفت که با همکاری مقامات هندی برگزار شده بود، و برخلاف اصول قانون اساسی هند در زمینه برابری جنسیتی و آزادی رسانهها تلقی میشود
این رویداد دولت هند را در موقعیتی دشوار قرار داده است، چرا که این کشور همواره خود را بهعنوان مدافع جهانی توانمندسازی زنان، بهویژه از طریق کمپین «ناری شکتی» (قدرت زنان)، معرفی کرده است
اخبار مرتبط : پیشرفت در روابط هند و افغانستان، هند روابط دیپلماتیک خود را با افغانستان ارتقا داد وسفارت افغانستان در دهلی نو دوباره فعال شد
واکنش رسانهها و اعتراض عمومی
این اقدام با واکنشهای تند از سوی خبرنگاران و تحلیلگران در سراسر هند مواجه شد. خبرنگار ارشد، سمیتا شارما، این رویداد را «ضربهای به ارزشهای دموکراتیک هند» خواند، در حالی که سهاسینی هایدار از روزنامه ایندیا تودی سکوت دولت را در قبال «رویدادی که هم آزادی مطبوعات و هم حقوق زنان را نقض کرده» زیر سوال برد
واکنش رسانهها و اعتراض عمومی
پولومی ساها از ایندیا تودی این اقدام را «پیشزمینهای نگرانکننده» توصیف کرد و گفت که اجازه دادن به نمایندگان طالبان برای اعمال قوانین تبعیضآمیز در خاک هند، اصول یک محیط رسانهای آزاد و برابر را زیر پا میگذارد
مدافعان حقوق زنان نیز نگرانی خود را ابراز کردند که اولویت یافتن ارتباطات دیپلماتیک هند با طالبان، به قیمت تعهدات اعلامشده این کشور در زمینه حقوق بشر تمام میشود. یکی از فعالان حقوق بشر در دهلی اظهار داشت: «این اقدام نشانهای از گرایش به واقعگرایی سیاسی به بهای اصول انسانی است
سکوت دیپلماتیک و تناقضها
وزارت امور خارجه هند هیچ بیانیهای درباره ممانعت از حضور خبرنگاران زن منتشر نکرد. گزارشهای رسمی درباره سفر هیئت طالبان عمدتاً بر مسائل امنیت منطقهای و گفتگوهای تجاری تمرکز داشت و هیچ اشارهای به موضوعات مربوط به رسانه یا جنسیت در آنها دیده نمیشود
تحلیلگران میگویند این حذف عامدانه، بازتابی از رویکرد محتاطانه دهلینو در قبال طالبان است که از دغدغههای امنیتی و تمایل به حفظ کانال دیپلماتیک با کابل ناشی میشود
یک پژوهشگر سیاست جنوب آسیا گفت: «هند همواره از مشارکت زنان در عرصه عمومی حمایت کرده، اما میزبانی از هیئتی که به سرکوب حقوق زنان شناخته میشود، بدون هیچ واکنش علنی، پیامهایی متناقض درباره اولویتهای سیاست خارجی هند میفرستد
پیامدها برای چهره بینالمللی هند
برای بسیاری از خبرنگاران و فعالان زن افغان، این اتفاق یادآور روشن اعمال تبعیضآمیز طالبان و واکنش گزینشی جامعه جهانی بود. برخی منتقدان استدلال میکنند که با به رسمیت شناختن رسمی هیئتی که تبعیض جنسیتی را اعمال میکند، هند در معرض خطر مشروعیتبخشی به رفتاری قرار گرفته که با اصول دموکراتیک آن در تضاد است
یک خبرنگار افغان در تبعید گفت: «ظاهر این سفر آسیبزننده بود. دردناک بود که همان مقامهای طالبان که زنان را در کابل ساکت کردند، همان کار را در دهلی انجام دهند
این جنجال، دوباره بحثها را درباره مسیر اخلاقی سیاست خارجی هند شعلهور کرده است؛ بهویژه در زمینه توازن میان واقعگرایی سیاسی و آرمانهای دموکراتیک
هرچند دهلینو تعامل خود با طالبان را ضرورتی عملگرایانه در سطح منطقه معرفی میکند، اما تصمیم به سکوت در برابر حذف زنان، توجهها را به شکاف روزافزون میان گفتار و عملکرد هند در عرصه سیاست خارجی جلب کرده است