اسلامآباد – ذلمی خلیل زاد، نماینده پیشین ایالات متحده در افغانستان، بار دیگر با اظهاراتی مبنی بر انجام حملات نافرجام پاکستان در کابل، جنجالساز شده است؛ اتهاماتی که اسلامآباد رد کرده و مقامات افغان نیز آن را تأیید نکردهاند
روز شنبه، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، ذلمی خلیل زاد ادعا کرد که «حمله پاکستان به پایتخت افغانستان به نظر میرسد که شکست خورده باشد»، و اشاره کرد که فرد هدفگذاری شده در کابل حضور نداشته است. او همچنین نسبت به افزایش تنشها میان دو کشور هشدار داد و از دیپلماسی خواست تا از گسترش درگیری جلوگیری شود
وزارت خارجه پاکستان با این حال اعلام کرده است که «گزارشهایی درباره انفجارها در کابل دیده است» و «اطلاعات بیشتری ندارد» و هرگونه دخالت در این حادثه را رد کرده است. وزارت امور خارجه افغانستان نیز مدارک قابل تأییدی درباره حملات پاکستانی ارائه نکرده و این انفجارها را «موضوع تحت بررسی» خوانده است
بازگشت نارضایتیهای قدیمی
انتقادهایذلمی خلیل زاد در پی سابقه طولانی تنش با پاکستان مطرح شده است. تحلیلگران میگویند اظهارات اخیر او با الگوی نسبت دادن مشکلات داخلی افغانستان به اسلامآباد همخوانی دارد؛ موضعی که برخی آن را تلاشی برای فرار از مسئولیت در شکلدهی افغانستان پس از جنگ میدانند
گزارش شده که سفر اخیر او به کابل تحت کنترل طالبان، نارضایتیهای قدیمی میان جناحهای مختلف افغان، به ویژه کسانی که مخالف نقش پاکستان در امنیت منطقه هستند، را دوباره شعلهور کرده است
اخبار مرتبط : رهایی یک شهروند امریکایی از سوی امارت اسلامی؛ تأکید بر ادامه گفتگوهای دیپلماتیک
میراث دوحه
ذلمی خلیل زاد بهعنوان مذاکرهکننده ارشد توافق دوحه در سال ۲۰۲۰ بین ایالات متحده و طالبان، نقش مهمی در فرایندی داشت که به پایان طولانیترین جنگ آمریکا انجامید. این توافق زمینهساز خروج آمریکا شد، اما همچنین راه را برای بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱ هموار کرد
منتقدان این توافق آن را «برنامه خروج شتابزده» توصیف کردهاند که نیروهای امنیتی افغانستان را تضعیف کرد و فروپاشی کشور را تسریع بخشید. پس از به قدرت رسیدن طالبان، بیش از ۷۰۰ هزار افغان آواره شدند و در سالهای بعد، فعالیتهای نظامی منطقهای، از جمله حملات مرزی به پاکستان، به شدت افزایش یافت
چندین عضو سابق دولت افغانستان، ذلمی خلیل زاد را به «خیانت» در طرح صلح افغانستان متهم کردهاند و ادعا دارند مذاکرات او به خروج آشفته آمریکا انجامید، نه به توافق سیاسی پایدار
پویاهای منطقهای
پاکستان بارها نگرانی خود را از حضور گروههایی مانند تحریک طالبان پاکستان ، ولایت خراسان داعش ، و ارتش آزادیبخش بلوچستان در داخل افغانستان ابراز کرده است؛ روندی که به گفته اسلامآباد از سال ۲۰۲۱ شدت یافته است
ناظران امنیتی معتقدند که اظهارات خلیلزاد این تحولات را نادیده میگیرد، به ویژه چالشهایی که پاکستان در مقابله با فعالیتهای تروریستی فرامرزی که از خاک افغانستان منشأ میگیرد، با آن روبرو است
اطلاعات نادرست و پیامدهای منطقهای
مقامات در اسلامآباد هشدار دادهاند که اظهارات گمانهزنانه توسط چهرههای بانفوذ میتواند تنشها میان دو کشور همسایه را در زمانی تشدید کند که هر دو طرف باید بر گفتوگو و ثبات مرزی تمرکز کنند
یک منبع امنیتی پاکستانی که در جریان این موضوع قرار دارد گفت
«ادعاهای تأییدنشده و حدسوگمانهای عمومی، خطر برداشت نادرست و تشدید بحران را در پی دارد»
پاکستان همچنان با پیامدهای تروریزم فرامرزی مواجه است و نیروهای امنیتی این کشور عملیاتهایی را در خیبر پختونخوا و بلوچستان علیه جنگجویان وابسته به TTP و ISKP انجام میدهند
در حالیکه مقامات افغان آنچه را «نقض حریم هوایی» خواندهاند محکوم کردهاند، هر دو دولت از تأیید هرگونه درگیری نظامی رسمی خودداری کردهاند. اسلامآباد بار دیگر تأکید کرده است که عملیاتهای آن در داخل مرزهای ملی انجام میشود و تنها با هدف مبارزه با تروریزم است، نه تشدید تنشهای منطقهای
ناظران دیپلماتیک در اسلامآباد هشدار میدهند که گمانهزنیهایی مانند اظهارات خلیلزاد، ثبات حساس منطقه را در زمانی تهدید میکند که هماهنگی، نه رویارویی، نیاز اصلی است. به گفته آنان، پاکستان همچنان خواهان گفتوگو، تبادل اطلاعات استخباراتی، و تلاشهای مشترک ضدتروریستی برای جلوگیری از فعالیتهای تروریستی فرامرزی از خاک افغانستان است
مقامات پاکستانی تأکید میکنند که مبارزه پاکستان با تروریزم که ریشه در دههها قربانیدهی و همکاری بینالمللی دارد، نباید توسط ادعاهای تأییدنشده یا امتیازگیریهای سیاسی زیر سوال برود. آنان میگویند تمرکز باید بر از بین بردن پناهگاههای تروریستی و اطمینان از این باشد که افغانستان به تعهد خود مبنی بر عدم استفاده از خاکش علیه کشورهای همسایه پایبند بماند