لامی (حماس) شاید مهمترین اقدام دیپلماتیک از آغاز جنگ کنونی تا اکنون باشد. حماس، که به گفته خود از «حرص برای توقف تجاوز و جنگ نسلکشیالهام گرفته است، بهگونه رسمی پاسخی به طرح صلح ترامپ ارائه کرده و بهطور علنی اعلام نموده که آماده است تمام اسیران اسرائیلی چه زنده و چه کشته را در برابر پایان کامل جنگ، ورود فوری کمکها و عدم اشغال غزه آزاد کند
نکته مهمتر این است که اعلامیه حماس فراتر میرود و بار دیگر موافقت خود را برای سپردن ادارهٔ نوار غزه به یک نهاد فلسطینی مستقل (متشکل از تکنوکراتها) تجدید میکند. این دیگر یک آتشبس مشروط نیست، بلکه یک واگذاری کامل هرچند مشروط از بخش اجرایی حکومتشان و بزرگترین اهرم سیاسیشان یعنی گروگانها است
واکنش ترامپ و فشار فوری
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده و طراح این طرح، واکنشی سریع و پراثر نشان داد. او فوراً در شبکههای اجتماعی نوشت: «با توجه به اعلامیهٔ تازهٔ حماس، باور دارم که آنان آمادهٔ صلح پایدار هستند. سپس یک خواست صریح مطرح کرد: اسرائیل باید فوراً بمباردمان غزه را متوقف کند تا بتوانیم گروگانها را بهسرعت و با امنیت آزاد سازیم
این حرکت یک شاهکار دیپلماسی معاملاتی از سوی ترامپ بود. او با تأیید علنی تعهد حماس به صلح و همزمان قرار دادن اولتیماتوم برای متحد آمریکا، یعنی اسرائیل، دو کار انجام داد: نخست، سودمندی طرح خود را توجیه کرد؛ دوم، بار مسئولیت شکست احتمالی مذاکرات را بر دوش دولت اسرائیل و حامیان آن گذاشت
نتیجهٔ مستقیم هر دو بیانیه این است که ادامهٔ عملیات نظامی اکنون بزرگترین مانع برای آزادی امن گروگانها است
امتیازات اصلی
برای حماس، این سند یک محاسبهٔ بقا است. امتیازاتی که دادهاند بسیار بزرگ بوده و نشاندهندهٔ تغییر از سختگیری ایدئولوژیک به عملگرایی سیاسی تحت فشار شدید است. آزادی همهٔ اسیران جنبهٔ انسانی این اقدام را نشان میدهد. با پذیرش فرمول تبادلهای که در طرح ترامپ آمده، حماس چارچوبی را که آمریکا رهبری میکند، بهرسمیت میشناسد
پیشنهاد انتقال حکومت ملکی به یک نهاد مستقل تکنوکرات، بهوضوح اذعان دارد که دوران انحصار قدرت حماس در غزه مدتها پیش پایان یافته است. این اقدام هدف درازمدت اعلامشدهٔ اسرائیل – یعنی حذف حماس از حاکمیت – را از میدان جنگ به میدان سیاست منتقل میسازد
حماس باهوشانه حق خود را برای بحث در بارهٔ آیندهٔ سیاسیاش در «چارچوب ملی جامع فلسطینی» محفوظ میدارد. جداسازی ادارهٔ ملکی از هرگونه دخالت سیاسی در آینده، نشانهٔ آن است که آنان میخواهند از بازی حکومتداری بیرون شوند، اما از جنگ سیاسی نه
ضرورت توقف فوری
اکنون توپ آشکارا در زمین میانجیگران دیپلماتیک، به رهبری آمریکا و متحدان منطقهایاش، افتاده است. حماس نخستین شرط گفتوگوی جدی یعنی معاوضهٔ کنترل در برابر توقف جنگ را برآورده کرده است
ناکامی در رسیدن به آتشبس فوری و جامع، بدترین گمانهزنیها دربارهٔ اهداف واقعی جنگ را تأیید خواهد کرد. شرایط آزادی گروگانها – که اجرای آن وابسته به وضعیت میدانی تبادله است – در حالیکه بمباردمان شدید ادامه دارد، عملی نیست
اگر اسرائیل تصمیم بگیرد جنگ را ادامه دهد، بهجای این فرصت تاریخی برای بازگرداندن گروگانها و عملیکردن تغییر تکنوکراتیک مورد ادعایش، جامعهٔ جهانی باید بهای اخلاقی و دیپلماتیک آن را بپردازد. توییت صریح ترامپ تضمین کرده که تاریخ دقیقاً ثبت خواهد کرد که نقطهٔ شکست کجا بود. این موضوع دیگر تنها مربوط به شکستدادن حماس نیست؛ بلکه انتخاب میان صلح و رهایی یا ادامهٔ جنگ است. اکنون فرصتی برای آتشبس پایدار و بازگشت اسیران فراهم شده است. نباید ضایع گردد
اخبار مرتبط : حماس با طرح صلح ترامپ موافقت مشروط کرد؛ ترامپ خواستار توقف فوری بمباران غزه شد