آغاز طرح صلح ادارهٔ ترمپ در غزه، با توجه به بلندپروازیهای آن و وضعیت شدیداً قطبی در منطقه، به گونهٔ اجتنابناپذیر با چالشها همراه بود. با این حال، در فضایی از بیاعتمادی عمیق، پیام وزیر خارجهٔ پاکستان، اسحاق دار، مانع پروسهای را مطرح میسازد که بر مشروعیت اساسی این سند ضربه میزند. ادعای دار مبنی بر اینکه متن نهایی منتشرشده «تغییر و دستکاری» شده و با نسخهای که شرکای منطقهای مطالعه کرده بودند متفاوت است، تنها یک بازی سیاسی نیست؛ بلکه یک اتهام جدی بر نقض صداقت دیپلوماتیک است
بحران اعتماد، نه تنها محتوای سند
کلید هر توافق صلح، به ویژه برای منازعهای به پیچیدگی و دشواری غزه، اعتماد متقابل و صداقت روند تهیهٔ آن است. عملی بودن این پروژهٔ تحت رهبری امریکا بر نمایش یک جبههٔ واحد استوار بود که شامل قدرتهای منطقهای میشد؛ همان کشورهایی که همکاریشان برای تأمین ضمانتهای امنیتی و یا هماهنگی بازسازی اقتصادی حیاتی است
اگر متن نهایی با شرایط مورد مذاکره مطابقت نداشته باشد، همانگونه که وزیر خارجهٔ پاکستان ادعا میکند، این مسئله نشانهٔ جدی از نبود ثبات و همخوانی در نقش میانجیگرانهٔ ایالات متحده است. این تضاد، هم محتوای سند و هم اعتبار کل پروسه را زیر سوال میبرد. هنگامی که بازیگری مهم چون پاکستان، که جلب حمایت آن برای پشتوانهٔ چندجانبه به ابتکار امریکا حیاتی بود، به گونهٔ علنی میگوید که محصول نهایی مطابق تصور آنان نیست، حرکت به سوی صلح متوقف میشود
پیامدها برای جلب حمایت منطقهای
نقص اساسی طرح صلح در آن بود که بدون مشورت سطح بالا با جانب فلسطینی آماده شده بود. برای جبران این کمبود، طرح متکی بر تأیید سریع شرکای عمدهٔ عرب و منطقهای بود؛ تأییداتی که باید پوشش سیاسی و کمکهای لجستیکی لازم را برای عملی شدن طرح روی کاغذ فراهم میکرد
افشای ادعای دار این اتحاد ظریف را تهدید میکند. این امر کشورهای پشتیبان را وا میدارد تا در خفا بیاندیشند که آیا تصمیمهایشان بر اساس فرضیات نادرست بوده است یا خیر. اگر تغییرات ادعاشده به مفاد حساس امنیتی مربوط باشد، مانند تشکیل و صلاحیتهای «نیروی بینالمللی ثبات» یا شرایط مشخص خلعسلاح، شرکای منطقهای که قرار بود بر زمین پشتیبانی کنند، ممکن است احساس کنند منافع امنیتیشان به صورت یکجانبه دگرگون شده است. این وضعیت، فضای تردید شدید را ایجاد میکند که احتمالاً سبب میشود تعهدات لازم، مانند سرمایهگذاری مالی یا اعزام نیرو، تا زمان روشن شدن منبع اصلی سند به تعویق بیافتد
راه شفافیت در روند
راه برونرفت از این بحران، شفافیت است نه لجاجت. برای عملی شدن طرح ۲۰ مادهای، ادارهٔ امریکا باید فوراً به تضاد مطرحشده از سوی پاکستان پاسخ دهد. این مسئله تنها موضوعی در سطح سیاست نیست؛ بلکه پرسشی در بارهٔ صداقت روابط دیپلوماتیک است
صلح پایدار نمیتواند بر اساس سندی مبهم یا بر بستری از تردید منطقهای بنا شود. اگر جامعهٔ جهانی، از جمله کشورهایی که در آغاز مایل به حمایت از این طرح بودند، نتوانند مطمئن باشند که سندی که تصویب کردهاند همان سندی است که در حال تطبیق است، احتمال گذار موفق در غزه به شدت کاهش مییابد. اکنون زمان آن است که کمپاین دیپلوماتیک متوقف شود، تغییرات احتمالی آشکار گردد و روندی واقعاً همهشمول آغاز شود؛ روندی که در آن همهٔ ذینفعان، از جمله متحدان منطقهای و مهمتر از همه فلسطینیها، به متنی که در دست دارند اعتماد داشته با
اخبار مرتبط : طرح صلح معاملاتی: بهای دکترین امنیتمحور ترامپ در غزه