اسلامآباد — علمای پاکستانی بلندپایه و روحانیون برجستهٔ ، به شدت اظهارات اخیر ملا نسیم حقانی، از رهبران تحریک طالبان پاکستان (تی تی پی )، را محکوم کردهاند. او حملات تروریستی در پاکستان را «جهاد» توصیف کرده بود
Afghan Taliban official Maulana Mohammad Naseem Haqqani:
— FJ (@Natsecjeff) September 10, 2025
It is obligatory to wage jihad against the un-Islamic regime of Pakistan that is being run by un-Islamic laws. Deobandi cleric Mufti Taqi Usmani should speak the truth and not fear Pakistan's ISI. pic.twitter.com/ZKfUuxl8e4
علمای پاکستانی در بیانیههایی در جریان آخر هفته، اظهارات نسیم حقانی، رهبر تحریک طالبان پاکستان ، را که حملات تروریستی در داخل پاکستان را «جهاد» خوانده بود، به شدت رد کرده و آن را مغایر با آموزههای بنیادی اسلام دانستند
علمای پاکستانی تأکید کردند که اینگونه مواضع، برداشت نادرست و تحریفشده از مفهوم جهاد را برای توجیه خشونت به کار میگیرند
آنان با استناد به آیهای از قرآن گفتند
«هر کس انسانی را بدون دلیل موجه بکشد، گویی تمام بشریت را کشته است»
(سورهٔ مائده، آیهٔ ۳۲)
علمای پاکستانی خاطرنشان ساختند که اعمال تروریستی و خونریزی در داخل پاکستان هیچگونه همخوانی با جهاد و مبارزهٔ مشروع دینی ندارد
فتوای پیغام پاکستان
بیش از ۱۸۰۰ عالم دینی در سراسر پاکستان از فتوای اجماعی «پیغام پاکستان» حمایت کردهاند؛ فتوایی که هرگونه ترور و خشونت را خلاف اصول اسلامی دانسته و آن را محکوم مینماید
آنها با نقل آیهای دیگر هشدار دادند
«کیفر کسانی که با خدا و پیامبرش جنگ میکنند و در زمین فساد میکنند، چیزی جز قتل یا به دار آویختن نیست»
(سورهٔ مائده، آیهٔ ۳۳)
رد ایدئولوژی تی تی پی توسط علمای پاکستانی
محمد تقی عثمانی، مفتی اعظم پاکستان، نیز در دیدار با نور ولی، رهبر طالبان افغانستان، گفته بود که افرادی که در داخل پاکستان دست به حملات مسلحانه میزنند، خوارجاند و خروج و طغیان علیه دولت اسلامی به صراحت در اسلام حرام است
TKD MONITORING:
— The Khorasan Diary (@khorasandiary) January 23, 2023
Pakistan’s Grand Mufti Taqi Usmani,while responding to TTP chief Noor Wali Mehsud’s video requesting opinion of scholars on Jihad in Pakistan,has strictly forbidden any armed struggle,labelling it as Haram,treason & against Sharia,saying he “will never endorse it” https://t.co/Se1BCuZFMU pic.twitter.com/40Ad4p5GD0
در همین حال، مولانا عبدالله خلیل نیز خاطرنشان ساخت که تاریخ خوارج با حملات بر مسجدها، مدرسهها و علمای دین عجین است، و اظهارات اخیر نسیم حقانی را ادامهای از همان سنت افراطگرایانه دانست
مفتی طیب قریشی تأکید کرد که اسلام دین صلح و امنیت است، و استفاده از نام اسلام برای توجیه ترور و خشونت، چهره واقعی دین را مخدوش میسازد
از سوی دیگر، عالم سلفی، امینالله پشاوری، پا را فراتر گذاشته و گفت کسانی که در بمبگذاریها و قتل در پاکستان دست دارند، دشمنان اسلاماند و در مسیر کافران گام برمیدارند
مولانا رحیم نیز تصریح کرد که طغیان علیه یک دولت اسلامی هرگز «جهاد» محسوب نمیشود و چیزی جز گمراهی نیست
علما همچنین با استناد به آیهای از قرآن (سوره نساء، آیه ۵۹) گفتند
«ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا اطاعت کنید و از پیامبر و از اولیالامر خود فرمان ببرید»
آنان تأکید کردند که دیدگاه نسیم حقانی بهروشنی نقض این اصل اساسی قرآنی است
اجماع گستردهٔ علمای دین
دکتر طاهر القادری نیز در فتوایی اعلام کرده است که در عصر حاضر، هیچ فرد یا گروهی بهطور یکجانبه صلاحیت اعلان جهاد را ندارد، و چنین جنگهایی را مصداق تروریسم خوانده است
او افزود که پیامبر اسلام (ص) بهصورت صریح قتل زنان، کودکان، سالخوردگان و غیرنظامیان را حتی در زمان جنگ ممنوع کرده است
علمای دین اتفاق نظر دارند که گروههایی چون تی تی پی ، آیات قرآن را از بستر اصلیشان خارج کرده و برای توجیه خشونت بهکار میگیرند. در چارچوب فتوای «پیغام پاکستان»، موضعگیری نسیم حقانی تحریف آشکار آموزههای اسلامی دانسته شده است
موضع حکومت موقت افغانستان
در حالیکه حکومت سرپرست افغانستان از اظهارات اخیر نسیم حقانی ابراز فاصله کرده است، علما و مقامهای پاکستانی تأکید دارند که خاک افغانستان همچنان بهعنوان بستری برای تشویق به حملات علیه پاکستان مورد استفاده قرار میگیرد، و تا کنون اقدام عملی معناداری از سوی طالبان افغانستان در این زمینه مشاهده نشده است
تلاش نسیم حقانی برای توجیه اعمال تروریستی خوارج بهعنوان «جهاد»، نقض آشکار اصول اسلامی است؛ اصولی که بهصراحت کشتن افراد بیگناه را ممنوع کردهاند. علمای دینی پاکستان با اجماع گسترده، این ادعاها را رد کرده و عاملان چنین حملاتی را «خوارج» نامیدهاند؛ کسانی که با تحریف آموزههای اسلام، به دنبال پیشبرد اهداف خشونتبار و افراطی خود هستند
برای بسیاری از اعضای جامعه دینی پاکستان، اظهارات اخیر حقانی بیانگر چالش مداوم گروههای افراطیست که میکوشند برای خشونتهای خود پوشش دینی ایجاد کنند