کابل – طالبان افغانستان با فشارزیاد در نحوه استفاده از کمکهای مالی یک کشور خلیج برای بود و باش مجدد خانوادههای تحریک طالبان پاکستان (تی تی پی) در ولایت غزنی روبهرو هستند. این پروژه امتحانی با بودجه ۶ میلیون دالر شروع شده بود و هدف آن انتقال نزدیک به ۲٬۰۰۰ خانواده همراه با خلعسلاح آنان بود. اما نبود اسناد مالی و معلومات دقیق درباره اسکان مجدد، باعث بروز نگرانیهایی در مورد شفافیت شده است
تعلیق حمایت مالی
کشور کمککنندهٔ خلیج، این برنامه را در راستای کمک به ثبات منطقهای پذیرفته بود، اما ناتوانی طالبان در ارائه اسناد مصرف و نظارت باعث شد کمک مالی به حالت تعلیق درآید. منابع دخیل در این پروژه تأیید کردهاند که تا زمانی که طالبان ثابت نکنند این خانوادهها هنوز در غزنی هستند و به پاکستان بازنگشتهاند، کمکهای بیشتر ارائه نخواهد شد
امید به جلب حمایت گستردهتر جهانی نیز از بین رفته است. کشورهای غربی نسبت به توانایی طالبان در اجرای تعهدات درازمدت تردید دارند. ناظران میگویند که وعده طالبان برای خلعسلاح خانوادههای منتقلشده هنوز به طور مستقل تأیید نشده است
نگرانیهای فزاینده پاکستان
اسلامآباد پیشتر طرحی را برای تخصیص ۳۰ میلیارد روپیه جهت کمک به اسکان مجدد شبهنظامیان بررسی کرده بود، اما این برنامه بهدلیل بیاعتمادی به رهبری افغانستان شکست خورد. بازگشت جنگجویان لشکر اسلام به دره تیراه، با وجود انتقال قبلیشان به ارزگان در سال ۲۰۲۱، نگرانی پاکستان را در مورد اعتبار چنین پروژههایی افزایش داده است
گزارشهای استخباراتی همچنان نشان میدهد که برخی جناحهای طالبان افغان هنوز با تی تی پی در تماس هستند. همچنین، شورشیان بلوچ نیز ظاهراً در خاک افغانستان پناه گرفتهاند. این تحولات، محاسبات امنیتی پاکستان را پیچیدهتر ساخته و تردیدها را نسبت به مؤثربودن برنامههای اسکان مجدد تحت حمایت مالی خارجی افزایش داده است
پیامدهای دیپلماتیک
این موضوع در نشست اخیر پاکستان و افغانستان در اسلامآباد نیز مطرح شد. وزیر خارجه طالبان، امیرخان متقی، در این نشست حضور نداشت، زیرا درخواست وی برای معافیت سفر از سوی سازمان ملل رد شد. گزارشها حاکی از آن است که ایالات متحده مانع صدور این معافیت شده است
وزیران طالبان همچنان تحت تحریمهای سازمان ملل قرار دارند و برای سفرهای بینالمللی نیازمند معافیتهای ویژه هستند. برنامه سفر متقی به هند نیز پس از رد درخواست سفرش به پاکستان، لغو شد
تاخیربودجه اسکان مجدد تی تی پی ، چالشهای بزرگ را در تلاشهای منطقهای برای مقابله با افراطگرایی از راه جابهجایی و خلعسلاح را رونماه میسازد. بدون شفافیت مالی و ضمانتهای معتبر، کشورهای کمککننده تمایلی به ادامه حمایت نشان نخواهد دهد