امروز، سهشنبه ۲۸ اسد ۱۴۰۴، برابر است با یکصدوششمین سالروز استرداد استقلال افغانستان از استعمار بریتانیا؛ روزی تاریخی که در آن، مردم افغانستان به رهبری امانالله خان، شاه پیشین کشور، اعلام پیروزی کردند و استقلال سیاسی خود را از سلطه بریتانیا پس گرفتند
زمینه تاریخی
در آغاز قرن بیستم، افغانستان تحت تأثیر سیاستهای استعماری بریتانیا قرار داشت. اگرچه استقلال داخلی کشور حفظ شده بود، اما سیاست خارجی آن کاملاً در اختیار بریتانیا بود. پس از ترور امیر حبیبالله خان، پسرش امانالله خان در سال ۱۲۹۷ خورشیدی (۱۹۱۸ میلادی) به قدرت رسید و با جسارت، راه مبارزه برای استقلال کامل را در پیش گرفت
در سال ۱۲۹۸ هجری خورشیدی (۱۹۱۹ میلادی)، امانالله خان با آغاز جنگ سوم افغان–انگلیس، موفق شد سلطه بریتانیا را در هم بشکند. نتیجه این جنگ، امضای معاهده راولپندی بود که در آن، بریتانیا حق دخالت در امور خارجی افغانستان را کنار گذاشت. به این ترتیب، افغانستان به عنوان یک کشور کاملاً مستقل در سطح بینالمللی شناخته شد
اعلام رخصتی و موضع طالبان
وزارت کار و امور اجتماعی تحت اداره طالبان در سال ۱۴۰۴ هجری خورشیدی (۲۰۲۵ میلادی)، روز ۲۸ اسد را رخصتی عمومی اعلام کرد و آن را روز پرافتخار در تاریخ کشور» نامید. اما در واقع، طی چهار سال گذشته، حکومت طالبان مانع برگزاری جشنهای مردمی در این روز شده است
در دوره حکومت پیشین و پیش از تسلط طالبان (قبل از ۲۰۲۱)، شهروندان با شور و شوق خاصی از این روز استقبال میکردند. مردم با در دست داشتن پرچم سهرنگ ملی (سیاه، سرخ، سبز)، به خیابانها میآمدند، جشن و پایکوبی میکردند و مراسم فرهنگی گستردهای برگزار میشد
طالبان اما در سالهای اخیر، ضمن محدود کردن استفاده از پرچم ملی سابق، با بسیاری از مظاهر جشن مردمی از جمله موسیقی، رقصهای محلی و تجمعات خیابانی مخالفت کردهاند. بسیاری از شهروندان از نبود آزادی در ابراز احساسات ملی و فرهنگی در چنین روزهای مهمی شکایت دارند
جمعبندی
در یکصدوششمین سالروز استقلال، مردم افغانستان در میان محدودیتها و شرایط سیاسی گوناگون، همچنان افتخار میکنند که فرزندان کشوری هستند که با شجاعت، سلطه استعمار را شکست داد. اگرچه فضای جشن و آزادیهای مدنی امروز محدود شده، اما روح استقلالخواهی و عزت ملی در دل مردم زنده است
باشد که این روز، الهامبخش نسلهای آینده برای حفظ استقلال، عزت، و حقوق انسانیشان باشد