اسلام‌آباد: موج جدیدی از جنجال‌های سیاسی پیرامون عمران خان، نخست‌وزیر پیشین پاکستان که اکنون در زندان به‌سر می‌برد، این هفته پس از آن شکل گرفت که دو پسر او، قاسم و سلیمان خان، که در بریتانیا اقامت دارند، در برنامهٔ گفت‌وگویی بدون سانسور با پیرز مورگان حضور یافتند
در این بخش از برنامه، آن‌ها بازداشت پدرشان را مورد انتقاد قرار داده و به آنچه «شرایط» زندان او خواندند پرداختند. آنان بار دیگر روایت اصلی حزب تحریک انصاف (پی تی ای) را تکرار کردند
حضور تلویزیونی پسران عمران خان یک اقدام انفرادی نبود، بلکه بخشی از یک کمپاین گستردهٔ لابی‌گری و روایت‌سازی از سوی شاخه‌های خارجی حزب تحریک انصاف (پی تی ای) به‌شمار می‌رود. این شاخه‌ها پس از برکناری عمران خان در سال ۲۰۲۲، فعالیت‌های رسانه‌ای و سیاسی خود را در بریتانیا، ایالات متحده و بخش‌هایی از اروپا شدت بخشیده‌اند
تغییری در موضع‌گیری؟
ظهور رسانه‌ای اخیر واکنش‌هایی را در برخی محافل برانگیخته است؛ نه به‌خاطر آنچه گفته شد، بلکه به‌خاطر آنچه این اقدام نمایندگی می‌کند. منتقدان به موضع‌گیری‌های سیاسی اخیر عمران خان اشاره می‌کنند که در آن به‌گونه‌ای نمادین با دکترین «به هیچ وجه» ، نفوذ خارجی را رد کرده بود. حالا، اعضای خانواده‌اش در حال رجوع به رسانه‌های غربی و افکار عمومی جهانی هستند؛ امری که از نگاه برخی ناظران، چرخشی اخلاقی و سیاسی به‌حساب می‌آید.
هجوم رسانه‌ای به رسانه‌های خارجی
حضور در برنامه بدون سانسور با پیرز مورگان بخشی از یک استراتژی رسانه‌ای گسترده‌تر از سوی گروه‌های مهاجر وابسته به تحریک انصاف به‌شمار می‌رود. پیش از این نیز نشست‌ها و مصاحبه‌هایی با هماهنگی شاخه‌های حزب در ایالات متحده و بریتانیا برگزار شده بود. همچنان، به‌نظر می‌رسد بخش رسانه‌ای بین‌المللی تحریک انصاف کمپاینی منظم را به پیش می‌برد تا بازداشت عمران خان را نه یک مسألهٔ حقوقی داخلی، بلکه به‌عنوان یک نگرانی جهانی در زمینهٔ حقوق بشر مطرح سازد
حضور لابی‌گری تحریک انصاف در غرب
اسناد ادارهٔ عدلیه ایالات متحده در چارچوب قانون ثبت عوامل خارجی نشان می‌دهد که افراد و نهادهای وابسته به تحریک انصاف از سال ۲۰۲۲ به این‌سو، چندین شرکت لابی‌گری را در واشنگتن دی‌سی استخدام کرده‌اند. وظایف این شرکت‌ها شامل تنظیم دیدار با اعضای کانگرس، ارائهٔ گزارش به اندیشکده‌ها، برقراری ارتباط با سازمان‌هایی چون عفو بین‌الملل، و بسیج جامعهٔ مهاجر می‌باشد. موضوعات مطرح‌شده در قراردادهای لابی‌گری شامل «شفافیت انتخاباتی»، «پیگرد قضایی» و «آزادی بیان» بوده است
به‌گونه‌ای مشابه، در بریتانیا نیز هواداران تحریک انصاف جلسات غیررسمی و پشت درهای بسته‌ای را با اعضای مجلس اعیان و عوام ترتیب داده‌اند، در کنار کمپاین‌های رسانه‌های اجتماعی و اعتراضات مردمی در برابر سفارت‌خانه‌های پاکستان در لندن و بیرمنگهم
رسانه، پول و پیام
در ادامهٔ این کمپاین فرامرزی، شاخهٔ آمریکایی تحریک انصاف در تاریخ ۲ آگست ۲۰۲۵، یک آگهی تمام‌صفحه‌ای را در نسخهٔ ایالات متحدهٔ روزنامه نیویارک تایمز منتشر کرد. این آگهی که به‌طور مستقیم از سوی دفتر تحریک انصاف آمریکا منتشر شده، حداقل ۱۸۰٬۰۰۰ دالر هزینه داشته است، و نشان‌دهندهٔ سرمایه‌گذاری کلان این حزب برای شکل‌دهی به افکار عمومی در خارج از کشور می‌باشد
این اقدام بار دیگر پرسش‌هایی را در مورد ثبات موضع‌گیری سیاسی تحریک کرده است؛ منتقدان آن را خنده‌آور، مضحک، تراژیک و از روی درماندگی توصیف کرده‌اند، به‌ویژه با درنظر‌داشت مواضع قبلی عمران خان در برابر مداخلهٔ ایالات متحده
مفسران سیاسی استدلال می‌کنند که تلاش برای نجات سیاسی در همان کشوری که خان روزگاری مدعی «رهایی پاکستان» از آن بود، تناقض‌های ریشه‌دار در گفتمان متغیر حزب تحریک انصاف را برجسته می‌سازد
در واکنش به انتقادها، شیخ وقاص اکرم، منشی اطلاعات تحریک انصاف، در گفتگو با روزنامه تلاش کرد موضع حزب را روشن بسازد. او گفت که با اعضای حزب در ایالات متحده صحبت کرده و آن‌ها هرگونه دخالت مستقیم در نشر آگهی را رد کرده‌اند. به گفتهٔ او، این احتمال وجود دارد که هزینهٔ نشر آگهی توسط جامعهٔ مهاجرین پاکستانی، احتمالاً از سوی یک سازمان داکتران، تأمین شده باشد
واکنش کاربران در فضای مجازی، سریع و گزنده بوده است؛ بسیاری با نشر توییت‌هایی تند، اعتبار، زمان‌بندی، و موضع‌گیری اخلاقی تعاملات تازهٔ حزب با غرب را زیر سؤال برده‌اند
مرز مبهم میان دادخواهی و مداخله‌گری؟
آنچه به‌عنوان کنش‌گری سیاسی از سوی حامیان مهاجر آغاز شد، اکنون بیش‌تر شبیه به یک کمپاین هماهنگ لابی‌گری به‌نظر می‌رسد که هدف آن وارد آوردن فشار مستقیم بر دستگاه قضایی، نهادهای نظامی و حکومت منتخب پاکستان است.
در حالی‌که لابی‌گری در جوامع دموکراتیک ذاتاً غیرقانونی نیست، اما تضاد اخلاقی زمانی پدیدار می‌شود که مسائل حقوقی داخلی برای کسب امتیاز سیاسی، بین‌المللی شوند
برخی تحلیل‌گران همچنین دربارهٔ نقش پلتفرم‌های رسانه‌ای خارجی سؤال‌هایی مطرح کرده‌اند؛ اینکه چگونه این رسانه‌ها روایت‌هایی خاص را به‌طور گزینشی برجسته می‌سازند که ممکن است تعصب‌های ژئوپولیتیکی را تقویت کرده یا نهادهای ملی کشورهای در حال توسعه چون پاکستان را تضعیف کنند.
فراتر از وفاداری خانوادگی
هرچند صحبت کردن اعضای خانواده از سیاستمداران زندانی امر نادری نیست، اما زمینه‌ای که قاسم و سلیمان خان در آن وارد گفتمان سیاسی شده‌اند، تصادفی به‌نظر نمی‌رسد. اظهارات علنی و نادر آن‌ها هم‌زمان شده با کمپاین‌های فشار بین‌المللی گسترده‌ای که توسط نهادهای لابی‌گر وابسته به تحریک انصاف راه‌اندازی شده‌اند — امری که پرسش‌هایی در مورد نیت، زمان‌بندی و هماهنگی این اقدامات برمی‌انگیزد
با آنکه این دو برادر در طول مسیر سیاسی پدرشان در خارج از کشور زندگی کرده‌اند، حضور ناگهانی‌شان در رسانه‌ها این برداشت را تقویت کرده است که مهندسی روایت از سوی تحریک انصاف، به‌طور فزاینده به سکوهای خارجی و نگاه جامعهٔ مهاجر متکی شده است
در حالی‌که تحریک انصاف همچنان می‌کوشد توجه جهانی را بر نبردهای حقوقی‌اش در داخل کشور متمرکز کند، مرز میان دادخواهی عمومی و لابی‌گری سیاسی به‌طور فزاینده‌ای در حال محو شدن است. زمان‌بندی و لحن حضور پسران خان در رسانه‌های بریتانیایی تنها آخرین نشانه از این واقعیت است که خطوط گسل سیاسی پاکستان اکنون فراتر از مرزهای ملی کشیده شده‌اند — به اتاق‌های کمیته، استودیوهای خبری، و پارلمان‌های پایتخت‌های غربی
اینکه این فشار جهانی به نتایجی ملموس خواهد انجامید یا تنها برداشت‌ها از مداخلهٔ خارجی در امور حقوقی داخلی را تشدید خواهد کرد، هنوز روشن نیست
اخبار مرتبط : پسران مقیم بریتانیاى عمران خان، بدرفتاری با پدرشان در زندان پاکستان را افشا کردند
