واشنگتن، دی.سی | تاریخ: ۷ جولای ۲۰۲۵ – در اقدامی جسورانه و تهاجمی، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده اعلام کرد که هر کشوری که با بلوک بریکس هم‌سویی کند، با افزایش ۱۰ درصدی تعرفه‌های تجارتی روبه‌رو خواهد شد. این اعلامیه پس از آن صادر شد که کشورهای بریکس – برزیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی – در یک بیانیهٔ مشترک، حملات نظامی اخیر امریکا و اسرائیل در ایران را محکوم کردند. ترامپ سیاست‌های این کشورها را «ضد امریکایی» خوانده و گفت که اقدامات تلافی‌جویانه اقتصادی فوراً آغاز خواهد شد
ترامپ در دفتر خود در واشنگتن گفت که نامه‌هایی در مورد پالیسی جدید تعرفه‌ها از امروز ظهر به کشورها ارسال می‌گردد. او افزود: «کشورها نمی‌توانند از برنامه‌های ضد امریکایی حمایت کنند و در عین حال توقع دسترسی آزاد به بازار ما را داشته باشند.» این اقدام ترامپ مستقیماً بلوک اقتصادی بریکس را هدف قرار می‌دهد که در سال‌های اخیر رشد چشم‌گیری داشته است
در حالی‌که این اعلامیه محافل تجارتی بین‌المللی را تکان داد، وزیر خزانه‌داری امریکا، اسکات بیسنت، اندکی نرمش نشان داد. او اشاره کرد که ممکن است برخی کشورها برای نهایی‌سازی توافقات تجارتی‌شان، مهلت اضافی دریافت کنند
این تصمیم گام تازه‌ای در تلاش‌های دوام‌دار ترامپ برای بازسازی روابط تجارتی جهانی به‌شمار می‌رود؛ به‌ویژه در فضایی که تنش میان امریکا و بریکس رو به افزایش است. همچنان نشان می‌دهد که اختلافات ژئوپولیتیکی روز به روز تأثیر بیشتر بر استراتژی‌های اقتصادی و پالیسی‌های تجارتی می‌گذارند.
واکنش بازارهای جهانی هم‌زمان با تشدید تنش‌های تجارتی بریکس
بازارهای مالی جهان تقریباً به‌صورت فوری واکنش نشان دادند. شاخص‌های بورس در اروپا و امریکا به شدت کاهش یافت و این روند نزولی در بازارهای آسیایی نیز بازتاب یافت. سرمایه‌گذاران که از ابهام در مورد روابط تجارتی بریکس نگران شده بودند، دارایی‌های پرریسک را فروختند. همچنین اسعار کلیدی بازارهای نوظهور – از جمله روپیه هند، رند افریقای جنوبی و ین جاپان – به‌دلیل نگرانی از اختلال در تجارت سقوط کردند
در عین حال، قیمت نفت نیز کاهش یافت. اوپک+ بازارها را با تصمیم غیرمنتظره مبنی بر افزایش بیشتر از حد انتظار تولید در ماه آینده غافلگیر کرد. این اقدام نگرانی‌هایی را در مورد اشباع بازار نفت و تأثیر منفی بر رشد اقتصاد جهانی برانگیخته است
در اروپا، واکنش محتاطانه اما پراکنده بود. وزیر مالیه فرانسه خواستار تقویت تعرفه‌ها در برابر واردات چین شد و هشدار داد که زیربنای صنعتی اروپا در خطر است. هم‌زمان، چین نیز به‌گونه تلافی‌جویانه محدودیت‌هایی بر خرید تجهیزات طبی از شرکت‌های مستقر در اتحادیه اروپا وضع کرد. این اقدام متقابل، تلاش‌های چین برای تقویت روابط با اروپا را نیز با پیچیدگی‌هایی مواجه ساخته است
در میان همه این تحولات، اصطلاح «تنش‌های تجارتی بریکس» به کلیدواژه اصلی در گفت‌وگوهای اقتصادی جهانی تبدیل شده است و نمایانگر مرحله تازه‌ای از تقابل اقتصادی در سطح بین‌المللی است
قمار سیاسی ایلان ماسک و نگرانی برای سرمایه‌گذاران تسلا
در تحولی مرتبط اما جداگانه، ترامپ به‌شکل علنی از ایلان ماسک به‌خاطر برنامه‌اش برای تأسیس یک حزب سیاسی سوم به‌نام «حزب امریکا» انتقاد کرد. ترامپ گفت که احزاب سوم در تاریخ سیاسی امریکا همواره با شکست مواجه شده‌اند. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که جاه‌طلبی‌های سیاسی ماسک توجه وال‌استریت و واشنگتن را به خود جلب کرده است
شرکت Wedbush Securities در یادداشتی به سرمایه‌گذاران هشدار داده که ارزش سهام تسلا ممکن است به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی روبه‌افزایش ماسک تحت فشار قرار گیرد. تحلیل‌گران نوشتند: «بازار با دقت تنش‌های تجارتی بریکس را دنبال می‌کند، و اکنون اقدام سیاسی ماسک، یک لایه تازه از بی‌ثباتی افزوده است.»
هرچند ماسک هنوز جزئیات کامل پلاتفورم حزب پیشنهادی‌اش را فاش نکرده، اما دخالت او در سیاست به‌عنوان عاملی که ممکن است تمرکز او را از اهداف عملیاتی تسلا منحرف سازد، دیده می‌شود. به‌صورت کلان‌تر، اقدامات او نشان می‌دهد که مرز میان تجارت، تکنالوژی و سیاست روز به روز مبهم‌تر می‌شود
نتیجه‌گیری: تلاقی سیاست و تجارت در جهانی بی‌ثبات
به‌طور خلاصه، تهدید جدید ترامپ برای اعمال تعرفه بر کشورهایی که از سیاست‌های بریکس حمایت می‌کنند، مرحله‌ای تازه در استراتژی تجارتی جهانی امریکا را رقم زده است. با شدت گرفتن تنش‌های تجارتی بریکس، تأثیر آن بر بازارهای مالی، تصمیمات تجارتی و روابط دیپلوماتیک جهانی آشکارتر می‌شود
تلاقی اقدامات تلافی‌جویانه اقتصادی، نوسانات بازار نفت و صف‌بندی‌های سیاسی – به‌ویژه با ورود چهره‌هایی چون ایلان ماسک – جهان را به‌سوی مسیری پر از بی‌ثباتی سوق داده است. حکومت‌ها و سرمایه‌گذاران باید با دقت این تحولات را زیر نظر بگیرند
مطالب مرتبط :هند تنش‌های تجارتی با امریکا را در سازمان جهانی تجارت افزایش می‌دهد
