کابل/اسلامآباد | ۲۴ جون ۲۰۲۵ — فروپاشی منطقهای: با افزایش تنشهای منطقهای، پاکستان در شورای امنیت سازمان ملل هشدار جدی داد و تأکید کرد که سقوط افغانستان میتواند در صورتی که جامعه بینالمللی بهسرعت و بهصورت جمعی اقدام نکند، موجب فروپاشی گستردهتر منطقهای شود
پاکستان در شورای امنیت سازمان ملل هشدار داد
پاکستان بهطور مستقیم در این مجمع جهانی سخن گفت و تأکید کرد که هنوز هم از بیثباتی پس از سال ۲۰۲۱ در افغانستان به شدت متضرر میشود. نماینده این کشور با قاطعیت بیان کرد که هیچ کشوری بیش از پاکستان از بازگشت طالبان به قدرت متحمل خسارت نشده است؛ کشوری که میزبان میلیونها پناهنده است، تروریسم مرزی را تحمل میکند و در محیط امنیتی رو به وخامت به سر میبرد.
علاوه بر این، با تشدید درگیریها بین ایران و اسرائیل، اسلامآباد هشدار داد که افغانستان با مناطق بدون حکومت و پناهگاههای شبهنظامیان میتواند به یک نقطهٔ انفجاری خطرناک تبدیل شود. مقامات هشدار دادند که چنین وضعیتی نه تنها پاکستان را در معرض خطر قرار میدهد، بلکه کل منطقه را نیز بیثبات میکند.
در افشای صریحی، پاکستان اعلام کرد که تنها در ماه آوریل، ۵۴ شبهنظامی تحریک طالبان پاکستان (TTP) را خنثی کرده است. نماینده کشور با استناد به منابع ارتش (ISPR) گفت این شبهنظامیان مجهز به سلاحهای درجه ناتو بوده و توسط نیابتیهایی حمایت میشدند که از خاک افغانستان و با حمایت هند فعالیت میکنند. پاکستان بار دیگر خواستار اقدام فوری و قاطع بینالمللی برای برچیدن این شبکهها شد
دیپلماسی سهجانبه، نویدبخش نوری از امید است
در میان افزایش بیثباتی، چین، پاکستان و افغانستان مذاکرات سهجانبه خود را در کابل از سر گرفتند با هدف ایجاد وحدت منطقهای. نماینده ویژه پاکستان، محمد صادق، و نماینده چین، یو شیائویونگ، با وزیر امور داخله افغانستان، سراجالدین حقانی، دیدار کردند. در این نشست، حقانی تأکید کرد که صلح در منطقه مبتنی بر «احترام متقابل و تعامل سازنده» است.
در نتیجه این گفتگوها، هر سه کشور توافق کردند که ششمین دور گفتوگوهای سهجانبه وزرای امور خارجه افغانستان، چین و پاکستان را در کابل برگزار کنند. آنها بهطور مشترک متعهد شدند که از استفاده گروههایی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) و ترکستان شرقی (ETIM) از خاک افغانستان برای حملات فرامرزی جلوگیری کنند.
همکاری اقتصادی در میان خطرات امنیتی ادامه دارد
با وجود تهدیدهای مداوم، این گفتگوها همچنین بر رشد همکاریهای اقتصادی تأکید کردند. وزیر تجارت افغانستان، نورالدین عزیز، سرمایهگذاریهای چین و پاکستان در پارکهای صنعتی، نمایشگاههای تجاری و مناطق ویژه اقتصادی را با استقبال مواجه ساخت. در پاسخ، هر دو نماینده علاقهمندی قوی خود را به تعمیق روابط تجاری و آغاز پروژههای مشترک فرآوری صادرات ابراز کردند.
در همین حال، دولت موقت به رهبری طالبان بار دیگر تعهد خود را به سیاست خارجی متمرکز بر اقتصاد تأکید کرد و علاقهمندی خود را به جذب سرمایهگذاریهای خارجی بر اساس منافع مشترک اعلام نمود. با این حال، نگرانیهای جهانی به ویژه در زمینه مسائل بشردوستانه و حقوق زنان همچنان بدون پاسخ باقی مانده و سایهای بر تعاملات بینالمللی افکنده است.
بحران پناهندگان بهعنوان یک شوک ثانویه در حال ظهور است
کارشناسان امنیتی هشدار دادهاند که اگر درگیری بین اسرائیل و ایران تشدید شود، افغانستان ممکن است بار دیگر به پناهگاهی برای گروههای مسلح تبدیل شود. این موضوع احتمالاً موج جدید و گستردهای از پناهندگان افغان را به سمت پاکستان سوق خواهد داد. سازمان ملل متحد نیز افزایش قابل توجهی در تعداد افراد آواره داخلی در افغانستان ثبت کرده است و هرگونه بیثباتی بیشتر میتواند به شدت به زیرساختها و منابعی که پاکستان پیشتر با آنها درگیر است، فشار وارد کند.
یک زنگ بیدارباش برای جهان
افغانستان که بر لبهی صلح شکننده و فروپاشی کامل ایستاده و خاورمیانه که به سوی جنگ تمامعیار پیش میرود، هشدار پاکستان در شورای امنیت سازمان ملل باید بهعنوان یک زنگ بیدارباش برای جهان تلقی شود. یک تحلیلگر وضعیت را بهصراحت اینگونه خلاصه کرد: «پاکستان در تقاطع دو درگیری قرار دارد؛ یکی در غرب آن و دیگری در مرزهایش. هر دو به هم مرتبطاند و هر دو ثبات منطقهای را تهدید میکنند.»
برای جلوگیری از فاجعه، جامعه جهانی باید افغانستان را در اولویت قرار دهد. از طریق دیپلماسی، همکاری منطقهای مستمر و مداخله بهموقع، ذینفعان هنوز میتوانند از فروپاشی زنجیرهای جلوگیری کنند و شاید منطقه را به سوی صلح پایدار هدایت نمایند.